Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

08.01.2024


Hatalı GTİP beyanı normal şartlarda kabahat olarak değerlendirilmekte ve bu fiile 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında idari para cezası tatbik edilmektedir. Ancak aldatıcı işlem ve davranışlarla GTİP yanlış beyan edilirse işlenen fiil 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na göre suç sayılmaktadır.

Bir eylemin suç olarak nitelendirilebilmesi için işlemin kasten yapılması gerekir. Kasıt, suçun manevi unsurudur ve eylemi kasten yapan kişi eylemin sonucunu bilir, ister ve öngörür.

Ancak günlük yaşantıda GTİP hatasının kasten yapılıp yapılmadığını ortaya koymak oldukça zor bir konudur. Bu yüzden eylem sahiplerinin geçmiş sicili, beyan sahibinin içinde bulunduğu sektör, evraklar ve eşya üzerinde oynamalar yapılıp yapılmadığı kasıt unsuru ele alınırken değerlendirmeye alınmalı, beyan sahibinin idareyi kandırmaya çalışıp çalışmadığı net bir biçimde ortaya konulmalıdır.

Yukarıdaki gibi idareyi kandırma niyeti ortaya konmadan sırf hatalı GTİP beyanı nedeniyle eşyalara el konulması ve beyan sahipleri hakkında suç duyurusunda bulunulması hakkaniyete uygun düşmeyecektir. Hem ayrıca GTİP belirlemek “idarenin görevidir” şeklinde Danıştay kararları bulunmaktadır. Yüksek mahkemelerden biri bunu söylerken, diğerinin (Yargıtay) hatalı GTİP beyanını suç saymaması gerektiğini düşünüyorum.