Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

05.04.2023

SORU:

Bir gümrük beyannamemizde sistemin hesapladığı vergileri müşavirimiz silmiş. Bu yüzden ceza geldi. Bu doğru mu? Sistemin hesapladığı vergiler doğru değil midir?

CEVAP:

Gümrük idarelerinin kullandığı Bilge sistemi yol gösterici mahiyettedir. Ceza uygulamasına sistemin kesin dayanak olarak alınamayacağı, esas olanın mevzuat olduğu gümrük işiyle iştigal eden herkesin kabul ettiği bir ilkedir. Nitekim, bir dönem sistemin silme, çıkarma gibi işlemlere izin vermediği gerekçesiyle “beyan esastır” ilkesine zarar verdiği mahkemelerde iddia edilmiş ve idare aleyhine verilen mahkeme kararları üzerine beyan sahibine “silme”, “çıkarma” gibi işlemleri yapabilme yetkisi tanınmıştır.

Örneğin, 8507 tarife pozisyonu 4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu eki IV listede bulunmaktadır. Ancak mezkûr liste incelendiğinde bu tarifede yer alan “yalnız elektrik motorlu taşıt araçlarının motorunu çalıştırmaya mahsus olanların” ÖTV’ye tabi olduğu görülmektedir. 8507 tarifesinden ithal edilen her eşyaya ÖTV ödenmemesi için beyan sahiplerine sistemin otomatik hesapladığı ÖTV’yi silme hakkı verilmiştir.

Bir başka örnek olarak da 8302.10 tarifesinde yer alan menteşeler verilebilecektir. İtalyan menşeli menteşelerde kilogram başına 1,64 USD dampinge karşı vergi bulunmaktadır. Ancak Maggi SRL firmasından alınan menteşelerde bu vergi sıfırdır ve bu firmadan alınan mallar için açılan gümrük beyannamelerinde sistemin otomatik hesapladığı dampinge karşı vergi silinebilmektedir.

Bu konuda yüzlerce örnek verilebilecek olmakla beraber, özet olarak sistemin kendisine yüklenmiş algoritma çerçevesinde vergileri otomatik hesapladığı, bu hesaplamanın her olayda doğru olmadığı, her durumun kendi içerisinde yer alan özel hususlar ve mevzuat dikkate alınarak değerlendirilmesi gerektiği ifade edilebilecektir.

Buna göre, sistemin hesapladığı vergiler ile beyan edilen vergiler arasında fark bulunması halinde gerekli inceleme yapılmadan sırf bu farka dayanılarak ceza düzenlenmesi uygun olmayacaktır.

NOT: Silme işlemi yapılırken gerekli muafiyet kodlarının (DKVMF, ÖTV2, KKDFM gibi) girilmesinde özen gösterilmelidir.