Sezai KAYA – Gümrük Müşaviri – Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
27.10.2017

İthal edilen ürünün gözetim fiyatının altında olduğu durumlarda gözetim belgesi almak yerine gümrük beyannamesi üzerinde “yurtdışı” hanesine bir rakam girilerek vergi matrahı gözetim fiyatına çıkartılır. Bu uygulama Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2012/3 sayılı 07.12.2012 tarihli Genelgesinden kaynaklanmaktadır.

Normal şartlarda, gözetim fiyatının altından beyan yapılmak istendiğinde Ekonomi Bakanlığı’ndan gözetim belgesi alınması zorunluluğu ortaya çıkmaktadır. İthalatçıların/ gümrük müşavirlerinin hemen hemen tamamı gözetim belgesi almak yerine “yurtdışı” hanesine, aradaki farkı girmek suretiyle beyan edilen rakamı istenilen gözetim fiyatına iblağ ederler.

Bu bağlamda, gözetim fiyatına tabi malın hem maliyet kayıtları hem de KDV yönüyle durumu aşağıdaki şekilde olacaktır.

Malın Maliyet Kayıtları

Malın maliyet kayıtları fatura bedelinde yazan rakam olacaktır. Buna, mal için yapılan navlun, sigorta, liman, antrepo gibi masraflar ile KDV hariç ithalatta ödenen vergiler dahil edilecektir. 159 Verilen Sipariş Avansları hesabının altında biriken bu masraf ve ödemeler malın maliyetine yansıtılacaktır. Özetle gümrük beyannamesi üzerindeki vergi matrahı (gözetim fiyatı) malın maliyet bedeli değildir.

Nitekim Maliye Bakanlığı’nın B.07.1.GİB.4.01.16.02-2011-4696-KDV-88 sayılı 14/08/2012 özelgesinde geçen “Buna göre, ithal ettiğiniz emtiayı aktifinize maliyet bedeli ile almanız gerekmekte olup, ithalatta korunma önlemi olan istatistiki kıymet olarak uygulanan tutarın maliyet bedeline eklenmesi mümkün bulunmamaktadır.” ifadeleri bu düşünce şeklini destekler mahiyettedir.

KDV İadesi Yönü

Gözetim fiyatı üzerinden ödenen KDV indirime atılacak, indirim konusu yapılamaması halinde devreden KDV olacaktır. Gözetim uygulaması nedeniyle ithal edilen mal için ödenen KDV, satılırken tahsil edilen KDV’den yüksek olsa bile bu farkın iadesi veya gider olarak kurum kazancından düşülmesi mümkün değildir. Konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı’nın 39044742-KDV.29-1391 sayılı 02/09/2013 özelgesinde de aynı ifadeler yer almaktadır.