Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

03.03.2025

Gümrükte vergiyi eksik beyan etmek normal şartlarda kabahat olarak değerlendirilmekte ve bu fiile 4458 sayılı Gümrük Kanunu kapsamında idari para cezası tatbik edilmektedir. Ancak aldatıcı işlem ve davranışlar sonucunda vergi eksik beyan edilirse işlenen fiil 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’na göre suç sayılmaktadır.

Bir eylemin suç olarak nitelendirilebilmesi için işlemin kasten yapılması gerekir. Kasıt, suçun manevi unsurudur ve eylemi kasten yapan kişi eylemin sonucunu bilir, ister ve öngörür.

Son dönemlerde idari teamüllerin “verginin eksik beyan edilmesi aldatıcı işlemdir” şeklinde evrildiğini gözlemliyorum. Eğer bir de vergi farkı yüksekse yorumlar daha keskinleşiyor.

Kasıt unsuru araştırılmadan ve ortaya konulmadan her eksik vergi beyanının aldatıcı işlem olarak yorumlanmasını doğru bulmadığımı belirtmek istiyorum. Bu nedenle aldatıcı işlemin sınırlarının çizilmesi gerektiğini, aksi durumda 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234. maddesinin işlevini yitireceğini düşünüyorum.

Bana göre, beyannameye eklenen belgelerde oynama yapılması, eşyalar üzerinde ve etiketlerinde idareyi yanıltıcı değişiklikler, sahte belge kullanımı, belgeleri birbiri yerine kullanma, aynı belgeyi birden çok idarede kullanma, belgeler üzerinde tahrifat gibi eylemler aldatıcı işlemdir.

NOT: 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3/2. maddesi 2014 yılında “sahte belge kullanmak suretiyle” ibaresi “aldatıcı işlem ve davranışlarla” şeklinde değiştirildi

Eskiden “sahte belge kullanmak suretiyle vergileri eksik ödemek” suç sayılıyordu, 2014 yılından sonra “aldatıcı işlem ve davranışlarla vergileri eksik ödemek” suç sayılmaya başlandı.