Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
15.03.2019

Bu yazımızda, dış ticaret işlemlerinde karşılaşılan credit note uygulamasının gümrük ve vergi mevzuatındaki yeri ele alınacaktır.

MALİYE BAKANLIĞI UYGULAMALARI

İthale Konu Eşyalarda Credit Note Uygulaması ve Belge Düzeni

Maliye Bakanlığı’nın 97726449-130[5260044566]-E.134979 sayılı 23.11.2018 tarihli özelgesine göre ithal edilen mal için yurt dışındaki satıcı tarafından fiyat indiriminde bulunulması durumunda yurt dışındaki satıcıya olan borç azalarak şirketin geliri artmış olacaktır. Bu durumda Türkiye’deki ithalatçı tarafından yurt dışındaki firma adına fatura düzenlenmesi gerekmektedir.

İthale Konu Eşyalarda Credit Note Uygulaması ve KDV Düzeltmesi (?)

Maliye Bakanlığı’nın 97726449-130[5260044566]-E.134979 sayılı 23.11.2018 tarihli özelgesine göre ithalattan sonra yurtdışındaki firmanın alış iskontosu nedeniyle göndereceği “credit note” belgesine istinaden ithalatçı lehine bir fiyat indirimi yapılması nedeniyle ortaya çıkan KDV (fiyat indirimine isabet eden ve ithalat esnasında gümrük idaresine ödenen KDV), ilgili dönemde indirim konusu yapıldığından, indirim hesaplarında herhangi bir düzeltme yapılmasına ve KDV hesaplanmasına gerek bulunmamaktadır.

Konuyla ilgili olan ve aynı düşünce şeklini barındıran Kocaeli Vergi Dairesi Başkanlığı’nın 93767041-130[25-2013/100]-84 sayılı 11.11.2016 tarihli özelgesi de incelenebilecektir.

Bu özelgelerden önce Maliye Bakanlığı malların ithali sırasında ödenen KDV tutarlarının indirim konusu yapıldığından bahisle, mal bedelinde meydana gelen değişikliğe paralel olarak indirim tutarlarının düzeltilmesini, fazladan indirilen tutarın “ilave edilecek KDV” satırında beyan edilmesini istiyordu. Maliye Bakanlığının görüş değiştirmeden önceki özelgelerine ilişkin örnekler aşağıdaki gibidir.

Örnek; 39044742-130-206 sayılı 18/02/2013 tarihli özelge

Örnek; 39044742-KDV.1-1357 sayılı 27/08/2013 tarihli özelge

Örnek; B.07.1.GİB.4.34.17.01-KDV GENEL-1720 sayılı 25/05/2012 tarihli özelge

Örnek; 39044742-KDV.1-293 tarihli 19/02/2015 tarihli özelge

İthale Konu Eşyalarda Credit Note Uygulaması ve KKDF

Bazı durumlarda credit note adı verilen belgeler bir sonraki sevkiyatlarda indirim belgesi olarak kullanılabilmekte ve credit note tutarına isabet eden miktar yurtdışına transfer edilmeyebilmektedir.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B 07.1.GİB.0.02.68/6802-7 sayılı 11.06.2008 tarihli özelgesinde, bir credit note belgesinin sonraki sevkiyatlarda ödeme kanıtlayıcı belge olarak kullanılamayacağı ve yurtdışına transfer edilmeyen paralara isabet eden kısımdan KKDF kesintisi yapılması gerektiği belirtilmektedir.

İhracata Konu Eşyalarda Credit Note Uygulaması ve Belge Düzeni

Maliye Bakanlığı’nın B.07.1.GİB.4.99.16.01.0-vuk-229-189 sayılı14/08/2012 tarihli özelgesine göre ihraç edilen mal veya hizmetin fiyatı azalmış veya mal kısmen veya tamamen iade edilmişse, yurt dışındaki alıcı firma fiyat indirimi için yurt içindeki ihracatçıya fatura düzenlemesi gerekmektedir.

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 227 ve 229. maddelerine göre Türkiye’deki ihracatçının credit note düzenleme imkânı bulunmamaktadır.

Ancak, yurt dışındaki firmanın kendi ülkesi mevzuatına göre fatura düzenlemesi mümkün değilse, ilgili ülke mevzuatına göre geçerli bir belge olması ve bu durumun gerektiğinde ispatı şartıyla, bu firmanın düzenleyeceği “debit note”un kayıtların tevsiki açısından ispat edici belge olarak kullanılması mümkündür.

Not: Burada, ihracat fiyatında meydana gelen indirim sonrası kayıtlara uygun olması adına ihracat beyannamesinin de redrese yapılarak düzeltilmesi gerektiği düşüncesindeyiz.

GÜMRÜK İDARESİ UYGULAMALARI

Gümrük Kıymeti ve İthalatta İstisnai Kıymetle Beyan

Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 02.07.2015 tarihli 9021634 sayılı yazısına göre;

1. Gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce “credit note” ile yapılan indirimler, ithal eşyasının gümrük kıymetinin belirlenmesinde dikkate alınacaktır.

2. Gerekli koşulların sağlanması halinde, “credit note” uygulamasının Gümrük Yönetmeliğinin 53/1-c maddesi çerçevesinde istisnai kıymetle beyana konu edilmesi mümkündür.

Gümrük Yönetmeliği’nin 53/3. maddesine göre fiyatın ithalattan sonra gözden geçirildiği durumlarda, ithalat anında vergi tahakkuku mevcut belgelerde belirtilen kıymet esas alınarak yapılır. Credit note gelmesi nedeniyle tamamlayıcı beyandaki fiyatın, ithal anında beyan edilenden daha düşük olması halinde; farka isabet eden kıymetin iade alındığının tevsiki ve satış sözleşmesine göre kıymetin yeniden belirlenmesini gerektiren işleme ait tahlil raporu gibi bir belgenin onaylı örneğinin sunulması koşullarıyla ve gümrük idaresince yapılacak inceleme sonucunda söz konusu hususların tespiti üzerine fazladan ödenen vergiler iade edilir.

 3. İstisnai kıymetle beyan hükümlerine göre işlem yapılmaması durumunda, ithalat işlemlerinin tamamlanmasından sonra sunulan “credit note” belgeleri, ithal eşyasının gümrük kıymetinin tespitinde dikkate alınmayacak ve fazladan ödenen vergiler iade edilmeyecektir.

4. “Credit note” belgesinde; satıcı ve alıcı, tarih/sayı; ilgili sözleşmenin ve faturanın tarih/sayıları, eşyaya ilişkin bilgiler ve indirimin hangi gerekçelerle yapıldığının belirtilmesi gerekir.