Sezai KAYA, Yetkilendirilmiş Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

12.12.2025

SORU:

Yurtdışından boş ambalajlar gelecek, biz bunları dolu ihraç edeceğiz. Ambalajları grup imalatçısı firmamız ithal edecek ama ihracatı grup ihracatçımız yapacak. Bu mümkün müdür?

CEVAP:

Dış ticaret süreçlerinde ambalaj materyallerinin geçici ithalat rejimi kapsamında yurda getirilmesi sık karşılaşılan bir uygulamadır. Ancak bu ambalajların, geçici ithalat işlemini yapan firma dışında başka bir ihracatçı tarafından yeniden ihraç edilmesi durumunda, gerek gümrük idaresi açısından gerekse yükümlüler açısından belirli riskler ve dikkat edilmesi gereken hukuki yükümlülükler doğmaktadır. Bu çerçevede, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2010/10 sayılı Genelgesinde sürecin nasıl yürütülmesi gerektiği açık bir şekilde ortaya koyulmaktadır.

1. Tek Pencere Sistemi Üzerinden Yetkilendirme

Geçici ithalatı gerçekleştiren firma, ambalajı kendisi ihraç etmeyecekse, hangi firmanın bu işlemi gerçekleştireceğini Tek Pencere Sistemine (TPS) girmekle yükümlüdür.

Ancak; ihracat yetkisi verilecek firmanın:

  • Dış Ticaret Sermaye Şirketi (DTSŞ),
  • Sektörel Dış Ticaret Şirketi (SDTŞ),
  • Ya da aynı grup şirketleri içerisinde yer alan, idaresi veya sermaye yapısı bakımından bağlantılı, grup ihracatçısı niteliğindeki şirketlerden biri

olması gerekmektedir.

2. Ayniyetin Korunması ve Yeniden İhracın Şartları

Geçici ithalat rejiminin temel şartı olan ayniyet, bu süreçte de önemini korumaktadır. Başka bir firma tarafından yapılacak yeniden ihracat işlemi, ithal edilen ambalajın aynen, yani aynı özellikleri taşıyarak yurt dışına çıkarılmasını gerektirir.

TPS üzerinde ihracat yapacağı beyan edilen firmanın:

  • Ambalajı kendi stoklarında sanki kendisi ithal etmiş gibi takip etmesi,
  • Gerekli ayniyet kontrollerine uygun şekilde işlem yapması,

Yerinde olacaktır.

3. Müştereken ve Müteselsilen Sorumluluk

Genelgenin en kritik yönlerinden biri, geçici ithalat izni sahibi firma ile ihracatı gerçekleştiren firmanın müştereken ve müteselsilen sorumlu tutulmasıdır. Bu kapsamlı sorumluluk, aşağıdaki durumlarda devreye girer:

  • Ambalajın ayniyete aykırı şekilde ihraç edilmesi,
  • Eksik, hatalı veya yanıltıcı beyan verilmesi,
  • Ziya uğratılan gümrük vergilerinin ortaya çıkması,
  • Usulsüzlük ya da kaçakçılık şüphesi yaratan işlemler.

Bu nedenle izin sahibi firma, ihracat yetkisi verdiği firmayı seçerken hukuki ve operasyonel riskleri dikkatle analiz etmelidir.

4. Yeniden İhracatın Geçici İthalat İznine Etkisi

Yetkilendirilen firma tarafından yapılan yeniden ihracat işlemi, geçici ithalat izninin kapatılmasında esas alınmaktadır. Bu nedenle:

  • Yeniden ihracat beyannamesi,
  • TPS kayıtları,
  • Ayniyet tespit tutanakları (varsa),

geçici ithalatın kapanış dosyasının münderecatında yer almalıdır.

Bir uyarı:

15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 33. maddesine göre boş olarak getirildikleri takdirde dolu olarak yeniden ihraç edilmek istenen ambalajlara tam muafiyet kapsamında geçici ithalat izni verilir.

Ama burada dikkat edilmesi gereken 2 tane husus bulunmaktadır.

  1. Bu kapsamda geçici ithaline izin verilen ambalajlar, ihraç veya yeniden ihraç eşyasının dışındaki bir eşyanın ambalajı olarak kullanılamaz.
  • Tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi kapsamında boş olarak geçici ithal edilmesine karşılık, dolu olarak yeniden ihraç edilmediği tespit edilen ambalajlar için gümrük yükümlülüğü doğar be bu eşyalara, gümrük yükümlülüğünün doğmasından itibaren kısmi muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimi uygulanır. (Kaldığı ay x toplam verginin %3’ü tahsil edilir)