Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
11.04.2019

Dış ticaret işiyle iştigal eden kişilerin genellikle ithalatla ilgili olarak karşılaştığı ve düşünce şeklini bu eksende oluşturduğu kalıp ödemeleri ihracat işlemlerinde de karşımıza çıkabilmektedir.

İthale konu eşyaların üretiminde kullanılan kalıpların bedellerinin alıcı (ithalatçı) tarafından karşılandığı durumlarda, söz konusu ödemelerin 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 27/1-b-ii maddesi uyarınca kalıptan üretilerek ithal edilen eşyaların gümrük kıymetine dahil edilmesi gerekmektedir.

Konuyla ilgili olarak KALIP BEDELLERİ VE GÜMRÜK başlıklı yazımızı inceleyebilirsiniz.

İthalatta konunun çerçevesi Kanun’un mezkûr maddesi hükmü ile netleştirilmiş iken, ihracata konu eşyanın üretiminde kullanılan kalıp bedellerinin alıcı tarafından ödendiği durumlarda, kalıp bedellerinin gümrüğe beyan edilip edilmeyeceği noktasında tartışmalar bulunmaktadır. Zira, ihracatçı firmalar yurtdışına fatura ettikleri söz konusu kalıplar için KDV iadesi alabilmek için, kalıp faturasını gümrük beyannamesinde beyan etme yolunu tercih etme eğiliminde olabilmektedir.

Öncelikle belirtmek gerekir ki, kalıp bedelleri, kalıptan üretilerek ihraç edilen eşyaların gümrük kıymetine dahil edilmemelidir. Çünkü, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 27/1-b-ii maddesi ithalatı düzenlemekte ve bahse konu Kanun’da kalıp bedellerinin ihracat eşyasının kıymetine dahil edilmesi gerektiği yönünde bir hüküm bulunmamaktadır. Öte yandan kalıp bedellerinin ihracat beyannamesinde ayrı bir kalem olarak beyan edilmesine de gerek bulunmadığı düşüncesindeyiz. Zira, yurtdışına gönderilen bir kalıp bulunmamaktadır.

Bu durumda, sadece kalıptan üretilerek ihraç edilen eşyanın kıymetinin gümrüğe beyan edilmesinin yerinde olduğu sonucuna ulaşılmaktadır. Ancak, Maliye Bakanlığının;

  • 04/05/2004, KDVK-12 / 2004-12 sayılı sirküleri
  • 22/05/2014 sayılı, 45404237-130[I.13.112]-158 tarihli özelgesi
  • 8/8/2011 tarihli KDVK-60/2011-1 sayılı özelgesine 

Göre kalıp bedellerinin yurtdışına fatura edilmesi ihracat istisnası kapsamında değerlendirilecek ve bu sebeple genel esaslara göre KDV iadesi talep edilebilecektir.