Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

Uluslararası teslim şekillerinin tarihçesi aşağıdaki şekildedir[1].

– Birinci Dünya Savaşının ardından uluslararası ticaret ile uğraşan kesimler bir takım kuralların getirilmesi ve işlemlerin standarda kavuşturulması gerektiğini düşünmeye başladılar.

– Uluslararası Ticaret Odası’nın (ICC) 1919 yılında kuruluşunun ardından, uluslararası ticaret yapan tüccarların kullandığı bazı terimler toparlanmıştır. 1923 yılında yayınlanan bu terimler sadece 13 ülkede kullanılan sadece 6 terimden ibaretti.

– 1928 yılında ilk çalışmada saptanan tutarsızlıkları incelemek için ikinci bir çalışma yapılmıştır. Bu sefer 30’dan fazla ülkede kullanılan ticaret terimleri yorumlandı.

– 1936 yılında çalışmaların bulgularına dayanarak Incoterms® kurallarının ilk uyarlaması yayınlandı. İlk kurallar arasında FAS, FOB, C & F, CIF, Ex Ship ve Ex Quay yer alıyordu.

– İkinci Dünya Savaşı’na bağlı olarak Incoterms® kurallarının tamamlayıcı revizyonları askıya alındı ve 1950 yılına kadar yeniden başlamadı.

– 1953 yılında Incoterms® kurallarının ilk revizyonu çıkarıldı. Deniz dışı taşımacılık için üç yeni ticaret kuralı başlatıldı. Yeni kurallar DCP, FOR ve FOT idi.

– 1967 yılında DAF ve DDP teslim şekilleri eklendi.

– 1974 yılına gelindiğinde havayolu taşımacılığında yaşanan yanlış yorumlamaları engellemek için FOB Airport teslim şekli eklendi.

– 1980 yılında ise, konteyner taşımacılığının ve yeni dokümantasyonlar sayesinde FRC teslim şekli ilave edildi.

– 1990 yılında 5. Revizyon yapılarak FOR, FOT ve FOB Airport teslim şekilleri silinerek Free teslim şekilleri sadeleştirildi. Bunların yerine FCA teslim şeklinin kullanılması yeterli görüldü.

– 2000 yılında FAS ve DEQ teslim şekilleri ithalatçı ve ihracatçılarının sistemine uygun hale getirildi.

– 2010 yılında uluslararası teslim şekillerinin en güncel hali yayınlandı. Bu versiyonda D tipi teslim şekillerinden DAF, DES, DEQ ve DDU teslim şekilleri kaldırıldı ve DAT ve DAP teslim şekli eklendi. Bu versiyon 01.01.2011 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır.

[1] ICC – International Chamber of Commerce, https://iccwbo.org/resources-for-business/incoterms-rules/incoterms-rules-history/, Erişim Tarihi: 24.04.2018