Sezen KAYA, Gümrük Müşaviri
09.12.2020

Bu yazımızda aşağıdaki sorunun cevabı verilecektir.

Yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine-teçhizatın belge kapsamından çıkartılması veya yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde tahsil edilmeyen Gümrük Vergisi ve Katma Değer Vergisi için ek tahakkuk kararı düzenlenir mi? Gümrük Kanunu 234’üncü maddeye göre müeyyide uygulanır mı?

19/06/2012 tarihli 28328 sayılı Resmi Gazete ‘de yayımlanan 2012/3305 sayılı Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkındaki Bakanlar Kurulu Kararı'nın “Müeyyide” başlıklı 28 inci maddesinin üçüncü fıkrası “Teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması halinde sağlanan destekler 6183 sayılı Kanun hükümleri çerçevesinde yatırımcıdan geri alınır.” hükmünü, 9 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği (Yatırım Teşvik)’nin 12’nci maddesinin üçüncü fıkrası da “Ekonomi Bakanlığı tarafından herhangi bir nedenle teşvik belgesinin iptal edilmesi halinde gümrük idarelerince, iptal edilen yatırım teşvik belgesine istinaden Ekonomi Bakanlığınca onaylanan makine ve teçhizat listesi kapsamında gümrüklerinden yapılan ithalat işlemleri tespit edilerek, sağlanan destek unsurları 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun çerçevesinde geri alınır.” hükmünü haizdir.

Ayrıca,  Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2017/13 Genelgesi’nin “B. Teşvik Belgelerinin İptali veya Makine-Teçhizatın Belge Kapsamından Çıkartılması Halinde Müeyyide”  başlığı altında, yatırım teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya makine-teçhizatın belge kapsamından çıkartılması halinde izlenecek yol açıkça belirtilmektedir:

“Yatırım teşvik belgesinin iptal edilmesi veya kısmi müeyyide uygulanması hususu yükümlülerin yapmış olduğu işlemlerde matrah farkı oluşmasını sağlamayacaktır. Dolayısıyla, yatırım teşvik belgelerinin iptal edilmesi veya makine-teçhizatın belge kapsamından çıkartılması halinde, sağlanan destek unsurlarından KDV'nin, 3065 sayılı KDV Kanunu'nun 51 inci maddesi kapsamında değerlendirilmesi mümkün değildir.

Bu itibarla, iptal edilen yatırım teşvik belgeleri veya belge kapsamından çıkartılan makine-teçhizat çerçevesinde alınması gereken KDV için Gümrük Kanununun 234 üncü maddesi uygulanmayacaktır.

Buna ilaveten, muafiyet/istisnadan faydalanmak üzere gümrük idaresine ibraz edilen geçerli bir yatırım teşvik belgesinin daha sonra iptal edilmesi veya makine-teçhizatın belge kapsamından çıkartılması durumunda tahsil edilmesi gereken vergi alacağı, Gümrük Kanununun 234 üncü maddesinin birinci fıkrası kapsamındaki beyanla muayene ve denetleme veya teslimden sonra kontrol sonucu oluşan bir fark olmadığından, beyan edilen KDV dışındaki diğer vergiler için de Gümrük Kanununun 234 üncü maddesi çerçevesinde ceza kararı düzenlenmesi mümkün bulunmamaktadır.”

Yukarıda açıklanan nedenlerle, yatırım teşvik belgesi kapsamında ithal edilen makine-teçhizatın belge kapsamından çıkartılması veya belgenin iptal edilmesi halinde gümrük idarelerince ek tahakkuk kararı düzenlenmemeli ve 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun’un ilgili maddelerine göre işlem tahsis edilmeli, bahse konu eşya için Gümrük Kanunu 234’üncü maddeye göre ceza kararı düzenlenmemelidir.