Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

Çeşitli internet sitelerinde yabancı plakalı araçların satış ilanlarına sıklıkla rastlanılmaktadır. Gümrük işiyle uğraşan kişiler “Bu taşıtların satılması mümkün müdür? Alırsak herhangi bir müeyyide ile karşılaşır mıyız?” sorularını etrafındaki insanlardan sıklıkla duymaktadır.

Bu yazımızın konusunu da bahse konu soruların cevapları oluşturmaktadır.

Taşıtların Satılması Mümkün Müdür?

Turistik kolaylıklardan istifade edilerek geçici ithali yapılan taşıtların bir başkasına mülkiyet devri yapılamaz. Ancak, bu kapsamda getirilen taşıtın geçici giriş belgesi, yabancı taşıtlar geçici giriş karnesi veya yabancı taşıtlar geçici giriş formuna kayden taşıt ithal etme hakkı bulunan aile ünitesine dâhil bir başkasına mülkiyet devri mümkündür.

Yazı başlığı bağlamında, Gürcistan plakalı araçlar genellikle turistik kolaylıklardan istifade edilerek Türkiye’ye getirilmektedir ve internet sitelerinde devir alma hakkına sahip kişilere satılacağı konusunda herhangi bir şart belirtilmeyen ilanlar mevcuttur.

Yabancıdan Yabancıya Satış Mümkün Müdür?

Bazı internet sitelerinde yabancıdan yabancıya satış ilanları görülmektedir.

Herhangi bir hileli davranış veya başkaca bir ihlalin olmadığı varsayıldığında, bu satış imkanının 1 seri No.lu Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği’nin aşağıdaki hükmünden cevaz aldığı kanısındayız.

“Geçici giriş belgesi, yabancı taşıtlar geçici giriş karnesi veya yabancı taşıtlar geçici giriş formuna kayden ithal edilen taşıtların yine bu belgelere kayden taşıt getirme hakkı bulunan bir başkasına devir işleminin yapılabilmesi, kişilerin asıl ikametgâhının bulunduğu ülkede ya da o ülke toprağı sayılan elçilik veya konsolosluklarda mülkiyet devrinin yapıldığının belgelendirilmesi ve taşıtın gümrük gözetimine alınması hâlinde mümkündür.”

İnternet sitelerindeki ilanlar incelendiğinde “mavi (MA) plakalı”, yalnızca yabancılara satılabileceği şeklinde ifadelerin belirtildiği görülmektedir. Mavi (MA) plakalı araçlar geçici giriş belgesi ile MA ve Takrir Modülüne kayıt edilerek ithal edilebilmektedir.

Taşıtın Satılması Karşısında Uygulanacak Olan Müeyyideler Nelerdir?

Geçici ithaline izin verilen kişisel kara taşıtlarının; getiriliş amacı dışında kullanılması, bir başkasına kiralanması, ödünç verilmesi, başka bir şahsa izinsiz devredilmesi, satılması, hak sahibi olmayan kişilerce kullanılması hâlinde 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu hükümleri saklı kalmak kaydıyla, gümrük vergileri tutarının dörtte biri oranında para cezası verilir ve geçici ithal izni iptal edilerek taşıt gümrük idaresince teslim alınır.

Görüldüğü gibi, internet sitelerinden satın alınan yabancı plakalı taşıtlar için müeyyide uygulanması ve bu taşıtların gümrük idaresince teslim alınması riski bulunmaktadır.

Hangi Hallerde Kaçakçılık Suçu İşlenmiş Olur?

Söz konusu taşıtı hile ile yurt dışına çıkarmış gibi işlem yapan kişi kaçakçılık suçu işlemiş olur ve bu kişi 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3. maddesine göre bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Hile ile yurt dışına çıkarmış gibi işlem yapma fiiline iştirak etmeksizin, bahse konu taşıtı, bu özelliğini bilerek ve ticarî amaçla satın alan, satışa arz eden, satan kişi kaçakçılık suçu işlemiş olur ve bu kişi 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu’nun 3. maddesine göre bir yıldan üç yıla kadar hapis ve beş bin güne kadar adlî para cezası ile cezalandırılır.

Görüldüğü gibi, internet sitelerinde satılan söz konusu taşıtlar, hile ile yurt dışı edilmiş gibi gösterilmiş ise, bahse konu taşıtı bu özelliğini bilerek ve ticarî amaçla satın alan kişi de kaçakçılık suçu işlemiş olur.

Not: Kaçakçılık dışındaki suçlar (sahte evrak kullanımı, hak sahibi olmayan kişiler üzerinden gerçek dışı vekaletnamelerle araç getirilmesi gibi) konu dışı bırakılarak yazımız işlenmiştir.