Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi 

Tanım

4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 221. maddesinde, normal çalışma saatleri dışında veya tatil zamanlarında hizmet talebinde bulunulduğunda, yazılı olarak yapılacak bu talebin, çalışacak personelin fazla çalışma ücreti ve varsa hak sahibine ödenecek kanunî yollukları karşılığı tutarların, talep sahipleri tarafından ilgili muhasebe birimi hesabına yatırılmak koşuluyla kabul edileceği,

Gümrük Yönetmeliğinin 87. maddesinde de, eşyanın incelenmesi, numune alınması, tahlile ve ekspertize tabi tutulması ile ilgili sorumluluk ve masrafların yükümlüye ait olduğu,

Hüküm altına alınmıştır.

Öte yandan 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın 122/5 ve 74 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 5. maddesine göre fazla çalışma yapacak personelin işlem mahalline götürülüp getirilmesinin ya talep edenler tarafından sağlanması ya da yol masraflarının bu kişilerce karşılanması gerekmektedir.

Bu çerçevede, gerek normal çalışma saatlerinde gerekse bu saatler dışında görevlendirilen personelin işlem mahalline götürülüp getirilmesinin yükümlüler tarafından sağlanması gerekmektedir.

Gümrük Kıymetine Dahili

Normal çalışma saatleri dışında ve tatil günlerinde gümrük idaresince verilen hizmetler karşılığında ödenen fazla mesai ücretleri ile görevlendirilen personelin işlem mahalline gidip gelmesi için yatırılan yolluk bedelleri gümrük kıymetine girmemektedir.

Zira, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 23, 24 ve 27. maddelerinde bu türden ödemelerin gümrük kıymetine dahil edilmesi gerektiği yönünde bir hüküm bulunmamaktadır. Kanunda hüküm altına alınmayan bir ödemenin gümrük kıymetine dahil edilmemesi gerektiği izahtan varestedir.

KDV Matrahına Dahili

Fazla çalışma ücretleri ile yolluk masrafları ithal edilen mallar için katlanılan ve 213 Sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 262. maddesi gereği malın maliyetine dahil edilmesi gereken giderler nev’indendir. Beyannamenin tescil tarihinden önce verilen hizmetler karşılığında ödenen fazla çalışma ücretleri ile yolluk bedelleri ithal edilen eşya nedeniyle yapılmış ve malın maliyetine giren bir gider olarak 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 21/c maddesi delaletiyle KDV matrahına dahil edilmelidir.

Diğer yandan, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin kapanmasından sonra malların antrepodan veya gümrüklü sahadan çıkarılması esnasında verilen hizmetler karşılığında ödenen fazla çalışma ücretleri ve yolluk bedelleri beyannamenin tescilinden sonra olduğu için KDV matrahına girmeyecektir. (Konuyla ilgili olarak Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 11.07.2013 tarihli 13218 sayılı dağıtımlı yazısı incelenebilir.)

Buna göre;

– Serbest dolaşıma giriş beyannamesi için ödenen fazla çalışma ve yolluk ödemeleri beyannamenin tescil tarihinden sonra olacağından ithalatta KDV matrahına dahil edilmemelidir. Keza, serbest dolaşıma giriş beyannamesi için beyannamenin tescilinden önce ödenen mesai ve yolluk ödemeleri de, olayın ortaya çıkış anı beyannamenin tescilinden sonra olduğu için KDV matrahına dahil edilmemelidir.

– Aynı şekilde supalan işlemlerde memur refakati için yapılan mesai ve yolluk ödemeleri de işin kendisi tescilden sonra ortaya yapıldığından KDV matrahına dahil edilmemelidir.  

– İthal edilen malların transit edildiği ve antrepoya konulduğu durumlarda, gerek transit beyannamesi gerekse de antrepo beyannamesi için ödenen fazla çalışma ve yolluk ödemeleri serbest dolaşıma giriş beyannamesi üzerinde KDV matrahına dahil edilmelidir