Sezai Kaya, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
30.05.2021

Malum bugün Birleşik Krallık ile yaptığımız anlaşmanın yönetmeliği yayımlandı.

Burada ele alınacak birçok konu var, lakin ben önce İGV konusunu ele almak istiyorum.

Ama önce farkı görebilmek adına, “Kümülasyon Ülkeleri – AB – Türkiye” arası mal hareketlerini ele alarak Birleşik Krallık Yönetmeliğinde yer alan hükümlere geçmekte yarar görüyorum.

1) KÜMÜLASYON ÜLKELERİ – AB – TÜRKİYE ARASI MAL HAREKETLERİNDEKİ MEVCUT DURUM

a) AB Menşeli Malların Kümülasyon Ülkelerinden İthali

PAMK, PAAMK veya BBMK kapsamında yer alan menşeli eşya, hem Topluluk’la hem de Türkiye ile çapraz kümülasyon imkanı bulunan ülkelerden birine Topluluk’tan ihraç edilen ancak Topluluk menşeini koruyan sanayi veya işlenmiş tarım ürünleri, o ülkede düzenlenen menşe ispat belgeleri eşliğinde Türkiye’ye ithal edilmesi durumunda, söz konusu eşya doğrudan Topluluk’tan A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelmiş gibi kabul edilerek tercihli tarife uygulanır.

Örneğin, Tunus’a gönderilen İtalyan menşeli eşyanın, Tunus’tan Türkiye’ye getirilmesi esnasında menşe ispat belgesi (EUR.1, EUR.MED vs) ibraz edildiği takdirde, eşyaya doğrudan Topluluk’tan A.TR Dolaşım Belgesi eşliğinde gelmesi halinde tabi olacağı tercihli tarife uygulanmaktadır.

Görüldüğü gibi bu iş akışında çapraz kümülasyon imkânı olduğu için İGV ödenmemesi söz konusudur.

b) Kümülasyon Menşeli Malların AB’den A.TR Eşliğinde İthali

2006/10895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının 69. maddesine göre gümrük Birliği kapsamında serbest dolaşımda bulunan PAMK, PAAMK veya BBMK Sistemine taraf ülkelerden biri menşeli eşyanın tercihli menşe statüsü tedarikçi beyanı ile kanıtlanır.

Örneğin, İzlanda menşeli ilave gümrük vergisine tabi mallar A.TR dolaşım belgesi eşliğinde Almanya’dan geldiği takdirde tedarikçi beyanı ibraz edilmesi gerekir.

Bu gibi durumlarda İGV ödenmeden ithalat söz konusu olabilmektedir.

2) BİRLEŞİK KRALLIK – AB – TÜRKİYE ARASI MAL HAREKETLERİNDEKİ DURUM

Birleşik Krallıkla aramızdaki anlaşmaya binaen yayımlanan Yönetmeliğin doğrudan nakliyat- değiştirilmeme başlıklı 16. maddesine göre; bir ürün üçüncü bir ülkede, gümrük gözetimi altında tutulması koşuluyla, depolanabilir veya sergilenebilir. Bu hükümden eşyanın doğrudan nakledilmesi gerektiği, sadece gümrük gözetimi altında bulunması kaydıyla üçüncü bir ülkede, depolanabileceği veya sergilenebileceği anlaşılıyor.

İthalatçı Taraf ülkenin gümrük idaresi, bu koşullara uygunluk konusunda şüphe oluşması halinde, bu koşulların karşılandığına dair konşimento gibi sözleşmeye dayalı taşıma belgeleri veya ambalaj işaret veya numaralarına dayalı gerçek veya somut kanıtlar veya ürünün kendisiyle ilgili her tür kanıt dahil olmak üzere, herhangi bir şekilde sunulabilecek kanıtları temin etmesini ithalatçıdan talep edebilecektir.

Buna göre, Birleşik Krallık menşeli malların Avrupa Birliği ülkelerinden ithal edilmesi halinde İGV ödenmesi söz konusu olabilecektir. Örneğin, Birleşik Krallık menşeli malların önce Almanya’ya gönderildiği ve orada dahili kullanıma girdikten sonra Türkiye’ye A.TR dolaşım belgesi eşliğinde ithal edildiği durumlarda İGV ödenecektir.

Alman menşeli malın Birleşik Krallıkta dahili kullanıma sunulmasının ardından Türkiye’ye gönderilmesi örneğinde olduğu gibi tam tersi bir ticari akışta da İGV ödenmesi söz konusu olacaktır.

Bu hükümlere göre tedarik zincirini gözden geçirmekte fayda var. Zincirden bir halkayı çıkarmak gerekebilir.

Okuma Tavsiyesi:

İngiltere, Britanya, Büyük Britanya, Birleşik Krallık arasındaki farkı görmek için buraya tıklayın.