Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

16.08.2024

Son dönemlerde ilave gümrük vergisi, ek mali yükümlülük gibi ithalatın maliyetini arttıran unsurlar nedeniyle alternatif düşünceler tartışılmaya başlandı. Bu alternatiflerden biri de menşe konusu.

Doğrudan ithal edilseydi yüksek vergi ödenecek malların girdilerinin taviz uyguladığımız ülkelere, (serbest ticaret anlaşması yaptığımız ülkeler, tercihli menşe kurallarına tabi ülkeler veya Avrupa Birliğine dahil ülkeler) getirilmek ve işlemden geçirilmek suretiyle menşe kazandırıldığı durumlarda imal edilen yeni eşyanın Türkiye’ye ithal edilmesi vergisel avantaj sağlayabilir.

Örnek: 3304.10.00.10.00 tarifesinde yer alan rujların ABD menşeli olanlarında %30 ek mali yükümlülük ve %25 ilave gümrük vergisi bulunmaktadır. Amerika’dan ruj almak yerine hammaddeleri AB ülkelerine getirip orada imalat yaptırıldığında AB Gümrük Kanunu (UCC) ve Kanun eklerinde bulunan şart sağlanmış olur ve rujlar AB menşeli olur. Bu durumda söz konusu vergiler ödenmez.

Ancak böyle bir karar alımı esnasında aşağıdaki denklem dikkate alınmalıdır.

(Ruj bedeli + ruj için ödenen vergiler) > (Ruj hammadde bedelleri + AB’ye giriş esnasında ödenen vergiler + AB’de imalat süreci maliyetleri + trafik değişikliği nedeniyle oluşan ilave lojistik maliyetleri + zaman)