Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
16.04.2020

Bu yazımızda bağlayıcı tarife bilgisine (BTB) ilişkin temel kurallar ele alınacaktır.

Tanım

Gümrük Yönetmeliği’nin 28. maddesine göre, bağlayıcı tarife bilgisi (BTB), eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı talebi üzerine verilen idari karardır

BTB Uygulamasının Amaçları

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 6. maddesine göre uygulamanın amaçları şunlardır:

a) Sınıflandırmanın uyumlaştırılmasını ve dış ticaret rejiminin doğru ve eşit olarak uygulanmasını sağlamak,

b) Gümrük işlemlerini hızlandırmak, kolaylaştırmak ve maliyetleri azaltmak,

c) İhtilafları azaltmak,

ç) Gümrük denetimlerinin seçimli ve daha etkin yapılabilmesini sağlamak,

d) Dış ticaret erbabına eşyanın Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin hukuki geçerliliği olan resmi bir bilgi sağlamak,

e) Bir ticaret işleminin karlılığının ve uygulama imkanının önceden tahmin edilebilmesini sağlamak.

Yetki

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 4. maddesine göre BTB kişinin yazılı veya elektronik talebi üzerine Bakanlık (Gümrükler Genel Müdürlüğü) veya Bakanlık tarafından yetkilendirilmiş Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri tarafından verilir.

Bu bağlamda BTB düzenlemeye, İstanbul, Ege, Orta Anadolu, Orta Akdeniz, Doğu Marmara ve Uludağ Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlükleri yetkilidir.

Başvuru

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 4. maddesine göre BTB başvurusu, BTB Programına veri girişi yapılması suretiyle elektronik olarak veya Gümrük Yönetmeliğinin Ek-1’inde yer alan başvuru formu örneğine uygun bir form ile yazılı olarak yetkilendirilmiş Gümrük ve Dış Ticaret Bölge Müdürlüğüne yapılmalıdır.

BTB başvuru programından aynı zamanda mevcut BTB’ler de sorgulanabilmektedir.

Başvuru klavuzunu incelemek için buraya tıklayınız.

BTB Alınamayacak Eşya

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 8. maddesine göre;

– Dökme olarak gelen 27 (27.01 ila 27.05, 2709.00.90 ve 27.16 hariç), 28, 29 uncu fasıllar ve 32.08, 34.03 ve 38.11 tarife pozisyonu ile 39.01 ile başlayarak 39.15 dâhil olmak üzere bu tarife pozisyonlarında yer alan eşyalara BTB verilmez. Burada yer alan eşyalar perakende satılacak hale getirilmiş ambalajlarda ise BTB başvurusu yapılabilir.

– Üzerlerinde veya ambalajlarında ayniyetini tespite yarayacak bilgileri haiz olmayan eşyaya dair başvurular, ayniyet tespitinin fiziki olarak da mümkün olmaması halinde reddedilebilir. Burada başvuru yapılamayacağı anlamı çıkarılmamalıdır. İdare ayniyet tespiti yapamayacağını anladığı takdirde başvuruyu reddedebilir.

– Başvuru konusu eşyanın BTB kapsamına girmediğinin anlaşılması ve başvuru sahibince talep edilmesi halinde, mevcut başvuru 11 seri no.lu Gümrük Genel Tebliği hükümlerine göre değerlendirilir. Bir başka ifadeyle BTB verilemeyecek eşyaya tarife bilgisi verilebilir.

Bağlayıcı Tarife Bilgisi ile Tarife Bilgisinin Karşılaştırılması

Bağlayıcı tarife bilgisi Gümrük Yönetmeliği’nin 28. maddesi ve 14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’ne göre, eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı talebi üzerine verilen idari karardır.

Tarife bilgisi de 11 seri no.lu Gümrük Genel Tebliğine göre eşyanın Türk Gümrük Tarife Cetvelinde sınıflandırılmasına ilişkin olarak, kişinin yazılı talebi üzerine Gümrük ve Muhafaza Başmüdürlüklerince verilen tarife sınıflandırma görüşüdür.

Her ikisinin de eşyanın sınıflandırılmasına ilişkin olduğu dikkate alındığında iki tanımın arasında pek bir fark olmadığı düşünülebilir. Ancak 11 seri no.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 6. maddesine göre BTB başvurusuna konu olabilecek eşya için BTB başvurusu yapılması esastır. Ancak, başvuru konusu eşyanın BTB kapsamına girmediğinin sonradan anlaşılması halinde, mevcut BTB başvurusu tarife bilgisi başvurusu olarak değerlendirilir. Bu ifadeden BTB başvurusu yapılamayacak eşya için tarife bilgisi başvurusu yapılabileceği sonucuna ulaşılmaktadır.

Bağlayıcı Tarife Bilgisine İtiraz

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 14. maddesine göre; verilen BTB’ye karşı Gümrük Kanunu’nun 242. maddesi çerçevesinde itiraz edilebilir.

BTB’nin Bağlayıcılığı

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 14. maddesine göre; gümrük idarelerince, geçerli bir BTB’ye konu eşya ile aynı olduğu tartışmasız olan eşya için BTB’deki tespit doğrultusunda sınıflandırma yapılması gerekmektedir.

11 seri no.lu Gümrük Genel Tebliğinin 12. maddesine göre ise, tarife bilgisinin mevzuat uygulamaları bakımından bağlayıcılığı bulunmamaktadır.

Görüldüğü gibi BTB’nin bağlayıcılığı var iken tarife bilgisinin böyle bir bağlayıcılığı bulunmamaktadır.

Öte yandan, Gümrük Yönetmeliği'nin 580/A maddesi hükmünce BTB'nin izahat kapsamında değerlendirilmeyerek tarife bilgisinin değerlendirilmesi eleştirilebilecek bir konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Bilindiği gibi gümrük idaresi tarafından yükümlüye yazı ile yanlış izahat verilmiş olması hâlinde idari para cezası ve faiz uygulanamamaktadır. 

Geçerlilik Süresi

4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 9/4. maddesine ve 14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 17. maddesine göre; BTB, veriliş tarihinden itibaren 6 yıl geçerlidir.

Geçersizlik ve iptal

14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nin 19. maddesine göre;

a) Gümrük Tarife Cetvelinde değişiklik yapılması ve BTB'nin söz konusu değişiklikle getirilen hükümlere uymaması durumunda değişikliğin Resmi Gazetede yayımı ile beraber,

b) BTB'nin, Dünya Gümrük Örgütü’nün uymakla yükümlü bulunduğumuz nomanklatür, izahname ve tarife pozisyonlarına ilişkin kararlarındaki bir değişikliğe uymaması durumunda değişikliğin Resmi Gazetede yayımı ile beraber

c) BTB’nin iptal edildiğinin veya değiştirildiğinin bilgi verilen kişiye tebliğ edilmesi durumda tebliğle beraber

Verilen BTB geçerliliğini yitirir.

Öte yandan BTB talep eden kişinin verdiği yanlış ve eksik bilgiye dayanan BTB’ler de iptal edilir ve iptal, iptal kararının verildiği tarihten itibaren hüküm ifade eder.

BTB ve Anayasa’nın Eşitlik İlkesi

Bugün itibariyle yürürlükte olmayan (mülga) 10 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nde BTB’den sadece hak sahibinin yararlanabileceği kuralı hakimdi.

Ancak, Danıştay 7.Dairesinin 10.02.2010 tarihli Esas No : 2009/3087, Karar No : 2010/638 sayılı kararında;  Anayasa’nın eşitlik ilkesi, vergide genellik ve eşitlik ilkesi çerçevesinde BTB’ye konu eşya ile aynı olduğu tartışmasız olan eşyaların da BTB’den yararlanabileceğine hükmedilmiştir.

Bu karardan sonra yayımlanan ve 10 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliğini yürürlükten kaldıran14 Seri No.lu Gümrük Genel Tebliği’nde böyle bir kısıtlama genel anlamda kalmamıştır.

Sadece geçerliliğini kaybeden BTB’lere ilişkin hak sahibine tanınan bir imkan söz konusudur. Geçerliliğini kaybeden BTB’lere ilişkin hak sahibi (diğer kişiler değil), söz konusu BTB'ye dayanarak ve bu bilginin geçerliliğini kaybetmesinden önce, ilgili eşyanın alımı veya satımı üstüne bağlayıcı sözleşmeler yaptığı takdirde, geçerliliğini kaybeden BTB, söz konusu yayımın ya da tebligatın yapıldığı tarihten itibaren altı aylık bir süre boyunca kullanabilir. Bu istisnai durumun da dava edilmesi halinde mahkemeler tarafından eşitlik ilkesine aykırılıktan söz edilerek dava konusu idari işlemin iptal edileceğini düşünmekteyiz.

BTB Sorgulama Sayfaları

Türkiye’de verilmiş olan BTB’leri sorgulamak için buraya tıklayınız.

Avrupa Birliği’nde verilmiş olan BTB’leri sorgulamak için buraya tıklayınız

Amerika’nın Customs Rulings Online Search System (CROSS) sayfasına ulaşmak için buraya tıklayınız.