Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
03.12.2018
Son güncelleme : 11.01.2022

1-Damga Vergisinin Konusu

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesine göre Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar Damga vergisine tabidir.

2-Yabancı Memleketlerde Düzenlenen Kağıtlar

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 1. maddesine göre yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtlar, Türkiye’de resmi dairelere ibraz edildiği, üzerine devir veya ciro işlemleri yürütüldüğü veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanıldığı takdirde vergiye tabi tutulur.

Burada, ithal edilen eşya için yabancılarla imzalanan sözleşmelerden Türkiye’de faydalanıldığı ve bu nedenle damga vergisine tabi olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.

3-Mükellef

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 3. maddesine göre damga vergisinin mükellefi kağıtları imza edenlerdir.

Yabancı memleketlerle Türkiye’deki yabancı elçilik ve konsolosluklarda düzenlenen kağıtların vergisini, Türkiye’de bu kağıtları resmi dairelere ibraz edenler, üzerlerinde devir veya ciro işlemleri yapanlar veya herhangi bir suretle hükümlerinden faydalananlar öderler.

Yukarıda, ithal edilen eşya için yabancılarla imzalanan sözleşmelerden Türkiye’de faydalanıldığı ve bu nedenle damga vergisine tabi olduğu belirtilmiştir. Bu durumda mükellef de sözleşmeden faydalanan ithalatçılar olacaktır.

4-Kağıt Nüshalarının Birden Fazla Olması

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 5. maddesine göre bir nüshadan fazla olarak düzenlenen kâğıtlardan, maktu vergiye tabi olanların her bir nüshası ayrı ayrı aynı miktarda; nispi vergiye tabi olanların ise sadece bir nüshası damga vergisine tabidir.

5-Damga Vergisine Tabi Kağıtlar

5.1-Mukavelenameler, taahhütnameler ve temliknameler

Belirli bir parayı ihtiva eden sözleşmeler binde 9,48 oranında damga vergisine tabidir. Bu bağlamda, ithale konu eşyalar için yabancılarla imzalanan ve belirli bir parayı ihtiva eden sözleşmeler; bu sözleşmelerden Türkiye’de faydalanıldığı için binde 9,48 oranında vergisine tabidir.

Ancak, satış hasılatına, gelen ürünün saflık derecesine, yağ/kükürt/kalori gibi oranlarına göre fiyatın sonradan gözden geçirilmesini öngören sözleşmeler belirli bir parayı ihtiva etmediğinden, bu sözleşmelerin damga vergisine tabi olmadığı düşüncesindeyiz. Örneğin, satış hasılatı üzerinden ödenen royalti ve lisans sözleşmesinin, ithal edilen kömürün kalori oranının ölçülmesi ve fiyatın ayarlanmasına ilişkin sözleşmelerin belirli bir parayı ihtiva etmediği dikkate alındığında bu tip sözleşmelerin damga vergisine tabi olmadığı değerlendirilmektedir.

Keza, yılda ne kadar beyanname tescil edileceğinin ne kadar mal taşınacağının ve/veya depolanacağının belli olmadığı gümrük müşavirliği, nakliye, antrepo, ardiye gibi hizmet sözleşmelerinin de damga vergisine tabi olmadığı kanaatindeyiz. Ancak bu hizmetlerin belirli bir parayı ihtiva etmesi veya atıf yapılan bir başka belgeden belirli bir paraya ulaşılabilmesi halinde söz konusu sözleşmeler damga vergisine tabi olacaktır.

Konuyla ilgili olarak Maliye Bakanlığı’nın B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-196 sayılı 17/06/2010 tarihli özelgesi ve Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2014/11 sayılı Genelgesi incelenebilecektir.

Öte yandan, Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 05.11.2012 tarihli 06304 sayılı yazısında YGM’lerin hizmet verdiği konularla ilgili düzenledikleri tespit sözleşmelerinin tamamının damga vergisine tabi olduğu ifade edilmektedir.

5.2-Gümrükte kullanılan belgeler ve beyannameler

2022 yılı itibariyle gümrüklerde kullanılan muhtelif belgeler ve beyannameler için ödenmesi gereken maktu damga vergisi tutarları aşağıdaki şekildedir.

  • Taşıma senedi                                                           1 TL
  • Konşimentolar                                                           26,80 TL
  • Menşe ve Mahreç şahadetnameleri                          45,40 TL
  • Gümrük idarelerine verilen özet beyan formları        19,80 TL
  • Gümrük idarelerine verilen beyannameler                176,70 TL

Bu noktada, menşe ispat belgeleri için antrepo aşamasında ve serbest dolaşıma giriş beyannamesi aşamasında ayrı ayrı damga vergisi ödenmesi gerektiği yönünde yorumlar bulunmaktadır. Bu yüzden, teminat sorunu yaşanmıyorsa antrepo aşamasında menşe ispat belgelerinin beyan edilmediği durumlar olabilmektedir. Ancak bizim görüşümüz, bu şekildeki bir uygulamanın, 213 sayılı Vergi Usül Kanunu’nun 117/3. maddesi hükmünce mükerrer vergi tahsilatı olduğu ve vergi hatası olarak dikkate alınması gerektiği yönündedir.

Nitekim Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 14.02.2013 tarihli 2952 sayılı yazısı eki Maliye Bakanlığı’nın yazısında damga vergisinde vergiyi doğuran olayın; Türkiye’de düzenlenen kağıtlar için bu kağıtların düzenlenerek hukuken tekemmül etmesi, yurtdışında düzenlenen kağıtlar için Türkiye’de resmi dairelere ibraz edilmesi, veya üzerine devir veya ciro işlemleri yürütülmesi veyahut herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanılması olduğu dikkate alındığında, damga vergisi ödenmiş bir sözleşmenin gümrük idarelerine her ibrazında damga vergisi alınmasının söz konusu olmadığı ifade edilmektedir. Bu yazıda vergiyi doğuran olayın bir kez gerçekleşeceği vurgulandığından burada yer alan düşünce şekli menşe ispat belgeleri için de kullanılabilecektir.

5.3-İhracat eşyası için düzenlenen konşimentolar

Maliye Bakanlığı’nın 64597866-155.01.04[(1)S.T]-4855 sayılı 23.02.2018 tarihli özelgesine göre, ihraç edilecek malların nakliyesine ilişkin nakliye firmaları tarafından düzenlenecek konşimentoların istisna olacağına ilişkin bir hükme yer verilmediğinden bu konşimentolar damga vergisine tabidir.

5.4-Gümrük beyannamesi yerine kullanılan belgeler

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2011/2 sayılı Genelgesine göre; Gümrük Yönetmeliğinin 131 inci maddesinde sayılan ve gümrük beyannamesi yerine kullanılan Elçilik Mektubu, Kurye Mektubu, TIR Karnesi, ATA Karnesi, Kumanya Listesi, Özel Fatura, Déclaration en Douane, CPD Karnesi ve Sözlü Beyan Formu gibi belgelerin Damga Vergisine tabi tutulmaması gerekmektedir.

Öte yandan Risk Yönetimi ve Kontrol Genel Müdürlüğü’nün 2011/1 sayılı Genelgesinde de, TIR karnesinin transit işlemlerinde kullanılmasına karşın transit beyannamelerinde olduğu gibi damga vergisine tabi olmadığı belirtilmektedir.

5.6-Fatura beyanları

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 18.07.2014 tarihli 76216 sayılı yazısına göre, menşe şahadetnamesi olarak değerlendirilen fatura beyanlarının maktu damga vergisine tabi tutulması gerekmektedir.

5.7-EUR 1, EUR-MED, Form A ve ATR dolaşım belgesi

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.4.34.18.01-002.01-2126 sayılı 16/07/2012 tarihli özelgesine göre;

– EUR.1, EUR –MED, Form A belgeleri menşe şahadetnamesi olarak değerlendirilmekte ve maktu damga vergisine tabi tutulmaktadır.

– A.TR  dolaşım belgesi eşyanın menşeini değil serbest dolaşımda olduğunu gösteren bir belge olup, Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı kağıtlar mahiyetinde olmadığından damga vergisine konu teşkil etmemektedir.

Bu çerçevede tedarikçi beyanlarının da (uzun dönem tedarikçi beyanları dahil) eşyanın tercihli menşeini kanıtlayan bir belge olduğundan damga vergisine tabi olduğu düşüncesindeyiz. Öte yandan uzun dönem tedarikçi beyanlarının her kullanımında ayrı ayrı damga vergisi ödenmesi gerektiği yönünde görüşler bulunmaktadır. Bu şekildeki bir uygulama, 213 sayılı Vergi Usül Kanunu’nun 117/3. maddesi hükmünce mükerrer vergi tahsilatı ve vergi hatası olarak dikkate alınmalıdır.

Nitekim Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 14.02.2013 tarihli 2952 sayılı yazısı eki Maliye Bakanlığı’nın yazısında damga vergisinde vergiyi doğuran olayın; Türkiye’de düzenlenen kağıtlar için bu kağıtların düzenlenerek hukuken tekemmül etmesi, yurtdışında düzenlenen kağıtlar için Türkiye’de resmi dairelere ibraz edilmesi, veya üzerine devir veya ciro işlemleri yürütülmesi veyahut herhangi bir suretle hükümlerinden faydalanılması olduğu dikkate alındığında, damga vergisi ödenmiş bir sözleşmenin gümrük idarelerine her ibrazında damga vergisi alınmasının söz konusu olmadığı ifade edilmektedir. Bu yazıda vergiyi doğuran olayın bir kez gerçekleşeceği vurgulandığından burada yer alan düşünce şekli uzun dönem tedarikçi beyanları için de kullanılabilecektir.

5.8-İhracatçı Beyanları

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 19.07.2018 tarihli 35941977 sayılı yazısına göre ihracatçı beyanları, menşe şahadetnamesi veya tedarikçi beyanı yerine kullanılabilen bir belge olduğundan damga vergisine de tabi tutulması gerekmektedir.

5.9-RL Kodlu Özet Beyanlar

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 06.07.2012 tarihli 14898 sayılı yazısında RL kodlu  özet beyanların;  halihazırda sistemde yürütülen işlemler arasında bağlantının kurularak işlemlerin takip edilebilmesini sağlamak üzere teknik sebeplerle kullanılan ve  mükellefin herhangi bir beyanda bulunmadığı ve kağıt ortamında bir özet beyan vermesinin söz konusu olmadığı beyanlar olduğu, bu itibarla mükellefin herhangi bir beyanı bulunmadığı bu tür özet beyanlarda damga vergisi alınmasının söz konusu olmadığı ifade edilmektedir.

5.10-Transit Refakat Belgeleri

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 24.04.2018 tarihli 33665088 sayılı yazısında; NCTS üzerinden verilen (LRN) ile başlayan geçici tescil numarası alan transit beyannamelerinin maktu damga vergisine tabi tutulması, (LRN) ile başlayan geçici tescil numarası alan beyannamelerin devamı niteliğinde olan (MRN) ile başlayan tescil numarası alan transit beyannamelerinin ise ayrıca damga vergisine tabi tutulmaması gerektiği belirtilmektedir.

6-Azami Tutar

Kağıtların Damga Vergisi Kanuna ekli (1) sayılı tabloda yazılı nispet veya miktarlarda alınır. Ancak 488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun 14. maddesi çerçevesinde nisbi vergiye tabi kağıtlar için belirlenmiş bir üst sınır bulunmaktadır. Nisbi olarak hesaplanan vergi miktarı ne kadar fazla olursa olsun, o yıl için belirlenmiş azami miktarı aşamaz. 1 Ocak 2022 tarihi itibariyle azami tutar 4.814.234,00 TL olarak belirlenmiştir.  

7-Tahsile Yetkili Daire

Damga vergisi 213 sayılı Vergi Usül Kanunu’na göre takip ve tahsil edilir. Bu bağlamda tahsile yetkili idare vergi daireleridir. Gümrük beyannamelerinde damga vergileri beyanname üzerinde tahakkuk etmekte ve beyannameye ait vergilerle birlikte ödenmektedir. Ancak daha sonradan yapılacak takibat ve tahsilata ilişkin işlemler vergi dairelerince gerçekleştirilmektedir. Örneğin iptal edilen ihracat beyannamelerinin damga vergileri vergi dairelerince tahsil edilmektedir.

Keza, menşe belgeleri gibi beyannameye eklenen belgeler için ödenmesi gereken damga vergilerinin vergi dairelerine yatırılması gerekmektedir. Ancak uygulamada beyanname için tahakkuk eden damga vergisinin üzerine, ilave belgeler için ödenmesi gereken damga vergisi miktarı kadar ekleme yapıldığı da olmaktadır.

8-İhracat

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek-2 maddesine göre; ihracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla bu işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır. Bu kapsamda yer alan hükümlere işbu yazının istisna ve muafiyetler başlığı altında ulaşabilirsiniz.

Öte yandan, Maliye Bakanlığı’nın B.07.1.GİB.0.06.62-010-26 sayılı 19/12/2011 tarihli özelgesine göre ihracat (serbest bölgelere yapılanlar dahil) için düzenlenen menşe şahadetnameleri (EUR.1, EUR –MED, Form A dahil) damga vergisinden istisnadır.

9-Bedelsiz İhracat

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 15.02.2011 tarihli 4011 sayılı yazısında döviz kazandırıcı işlem olmaması nedeniyle bedelsiz ihracat beyannamelerinin damga vergisine tabi olduğu ifade edilmektedir.

Ancak Damga Vergisi Kanunu’nun eki II sayılı istisnalar tablosuna yazının tarihinden sonraki bir tarih olan 09.08.2016 tarihinde aşağıdaki hüküm eklenmiştir.

48. Ürünlerin yurt dışında tanıtım ve pazarlamasını sağlamak amacıyla, miktarı ticari teamüllere uygun örnek ürünler, tanıtım malzemeleri veya promosyon amaçlı ürünlerin bedelsiz ihracatına ilişkin düzenlenen kâğıtlar ile yurt dışındaki fuarlara katılım amacıyla düzenlenen kâğıtlar.

Buna göre her bedelsiz ihracat beyannamesinin damga vergisine tabi olmadığı sonucuna ulaşılmaktadır. Nitekim, Maliye Bakanlığı’nın 64597866-155.13-17312 sayılı  08.08.2018 tarihli özelgesinde, ürünlerin yurt dışında tanıtım ve pazarlamasını sağlamak amacıyla, miktarı ticari teamüllere uygun örnek ürünlerin, tanıtım malzemelerinin veya promosyon amaçlı ürünlerin bedelsiz ihracatına ilişkin olarak 09/08/2016 tarihinden sonra düzenlenen gümrük beyannamelerinin damga vergisinden istisna olduğu belirtilmektedir. 

10-Dahilde İşleme

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek-2 maddesine göre

– Dahilde işleme izni kapsamında iznin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalatlar,

– Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında belgenin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat veya yurt içi alımlar damga vergisinden istisnadır.

– Mezkûr maddeye göre; ihracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla bu işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır. Bu hüküm çerçevesinde de dahilde işleme kapsamında yapılacak ihracatlar dolayısıyla düzenlenen kağıtlar da damga vergisinden istisna olacaktır.

10.1-İkincil işlem görmüş ürün

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 27.11.2013 tarihli 06949 sayılı yazısında geçen ifadelerden, dahilde işleme rejimi kapsamında elde edilen ikincil işlem görmüş ürünlerinin 4051 rejim kodu ile serbest dolaşıma girişinin sağlanması halinde damga vergisi tahsil edilmesi ve bu damga vergisinin 4051 rejiminde işlem gören beyanname (kati ithalata dönüştüren beyanname) tarihindeki miktardan alınması gerektiği anlaşılmaktadır.

10.2-Kati ithalat

Dahilde işleme rejimi kapsamında getirilen hammaddenin veya işlem görmüş ürünün daha sonradan kati ithalata dönüştürülmesi esnasında verilen gümrük beyannamesinin genel hükümlere göre damga vergisine tabi olduğu düşüncesindeyiz.

10.3-Mutemetlik sözleşmesi

2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 30. maddesine göre dahilde işleme izin belgesi/dahilde işleme izni kapsamındaki eşyanın ithalatı, belge/izin sahibi firma tarafından yapılabileceği gibi Borçlar Kanunu’nun doğrudan ya da dolaylı temsil hükümlerine göre tayin edilmiş olmak kaydıyla, temsilci aracılığıyla da yapılabilir.

Maliye Bakanlığı’nın B.07.1.GİB.4.33.15.01-2010-705-11-18 sayılı 16/07/2010 tarihli özelgesine göre temsilci ile imzalanan mutemetlik sözleşmeleri damga vergisinden istisnadır.

11-Yatırım Teşvik

488 sayılı Kanuna ekli II sayılı tablonun “IV-Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar” başlıklı bölümünün 43. fıkrasına göre,

1) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında yer alan yatırım mallarına ilişkin olarak Yatırım Teşvik Belgesi sahibi yatırımcılarla bu malların üreticileri ve tedarikçileri arasında düzenlenen kağıtlara,

2) Münhasıran yatırım döneminde Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırıma yönelik gayri maddi hakların kiralanması ve satın alınmasına ilişkin düzenlenen kağıtlara,

3) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki sabit kıymet yatırımlarının imal ve inşasına yönelik düzenlenen sözleşmeler, taahhütnameler, teminatlar ve bu mahiyetteki kağıtlara,

4) Yatırım Teşvik Belgesi kapsamındaki yatırımlara yönelik danışmanlık ve teknik müşavirlik hizmetlerine ilişkin düzenlenen kağıtlara,

Damga vergisi istisnası uygulanmaktadır.

Ancak, burada yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılacak ithalatlarda düzenlenecek gümrük beyannameleri ve bu beyannamelere eklenecek belgelere ilişkin bir istisna hükmü bulunmamaktadır.

12-Damga Vergisi – KDV Matrahı İlişkisi

Serbest dolaşıma giriş beyannamesi ve buna eklenen belgeler ile beyanname kapsamı eşya için serbest dolaşıma giriş beyannamesinin öncesinde verilen beyannameler (antrepo, transit vs) için ödenen damga vergileri 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 21/b maddesi hükmünce KDV matrahına dahil edilmek zorundadır.

Öte yandan, Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 09.01.2013 tarihli 00534 sayılı yazısına göre ithal edilen eşyalara ait sözleşmeler dolayısıyla ödenen damga vergisinin serbest dolaşıma giriş beyannamesi üzerinde KDV matrahına dahil edilmesi gerekmektedir.

13-İptal Edilen Beyannameler

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 25.01.2006 tarihli 03784 sayılı yazısında, damga vergisine tabi kâğıt ilgili ya da ilgililerince düzenlenmesiyle vergi alacağına konu teşkil etmekte olduğundan, beyannamenin düzenlenip imzalanarak gümrük idarelerine verilmesiyle damga vergisi alacağının doğduğu, gümrük idarelerine sunulan beyannamelerin, tescil aşaması ile kayıtlara girdiği ve bu nedenle iptal edilen gümrük beyannamelerinin, damga vergisine tabi tutulması gerektiği ifade edilmektedir.

14-Geri Gelen Eşya

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nun Ek-2’nci maddesinde;

“İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla aşağıda sayılan işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır.”

“Döviz kazandırıcı faaliyetlerin kısmen veya tamamen gerçekleştirilmemesi halinde, gerçekleşmeyen kısma ait alınmayan damga vergisi, mükelleflerden, 213 sayılı Vergi Usul Kanunu hükümlerine göre ceza ve gecikme faizi ile birlikte geri alınır.”

Hükümleri bulunmaktadır.

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 06.02.2020 tarihli 52065123 sayılı yazısına göre;

– Aynı gümrük beyannamesiyle ihraç edilen eşyanın tamamının geri gelmesi halinde, Kanunun öngördüğü anlamda gerçekleşmiş bir ihracattan söz edilemeyeceğinden, iade edilen eşyalara ilişkin gümrük idarelerine verilen beyannameler nedeniyle daha önce alınmayan damga vergisi Damga Vergisi Kanununun ek 2 nci maddesi hükmü gereğince ilgili vergi dairelerince ceza ve gecikme faizi ile birlikte aranmaktadır.

– Aynı gümrük beyannamesi ile ihraç edilen eşyadan bir kısmının geri gelmesi halinde, kısmen de olsa ihracat gerçekleşmiş olduğundan ve gümrük beyannameleri maktu damga vergisine tabi olduğundan, bu şekildeki beyannamelere ait damga vergisi aranılmamaktadır.

15- Elektronik Posta Yoluyla Yapılan Anlaşmalar

Maliye Bakanlığı’nın 90792880-155[1-2012/1360]-894 sayılı 18/09/2014 tarihli özelgesine göre;

– İnternet sitesi üzerinden on line olarak yapılan sipariş emirleri ile sipariş emri düzenlemeksizin elektronik posta iletisi şeklinde teklif ve kabul süreci gerçekleştirilen alım işlemlerinin 5070 sayılı Kanunda tanımlanan elektronik imza kullanılmak suretiyle gerçekleştirilmesi halinde kabule ilişkin elektronik imzanın kullanıldığı tarih itibarıyla damga vergisine tabi tutulması

– 5070 sayılı Kanunda tanımlanan elektronik imza kullanılmaksızın gerçekleştirilen internet sitesi üzerinden on line olarak yapılan alım işlemlerinde ise damga vergisi aranılmaması

İcap etmektedir.

16-Yansıtma Faturaları

Damga vergisini ödeyen tarafın karşı tarafa yansıttığı faturalarda KDV hesaplanıp hesaplanmayacağı konusunun tartışılması üzerine Maliye Bakanlığı verdiği 47194 sayılı 15.01.2018 tarihli özelgesinde, damga vergisinin müşterilere fatura düzenlenmek suretiyle aynen yansıtılması işlemi bir teslim veya hizmet karşılığı olmadığından katma değer vergisine tabi bulunmadığı, ancak, yansıtma esnasında katlanılan masraftan daha yüksek tutarlı bir masrafın yansıtılması durumunda toplam bedel üzerinden KDV hesaplanacağı belirtilmektedir.

Konuyla ilgili yazımızı inceleyebilirsiniz

17-Transit Ticaret

İhracat Ve Diğer Döviz Kazandırıcı Faaliyetlerde Damga Vergisi ve Harç İstisnası Uygulama Genel Tebliği’nin 4/1-ç maddesine göre transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması ile ilgili işlemler harçtan ve bu işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden istisnadır.

18-İstisna ve Muafiyetler

488 sayılı Damga Vergisi Kanunu’nu Ek 2 maddesine ve Kanuna ekli II sayılı listeye göre;

1). İhracat ve ihracata ilişkin olduğunun tevsiki kaydıyla aşağıda sayılan işlemler nedeniyle düzenlenen kâğıtlar (gümrük idarelerine verilen beyannameler dâhil) damga vergisinden müstesnadır.

a) İhracat karşılığı yapılacak ödemeler (ihracatın finansmanında kullanıldığının tevsiki kaydıyla prefinansman, Destekleme ve Fiyat İstikrar Fonu çerçevesinde yapılan ödemelere ilişkin taahhütnameler ile temliknameler ve Sosyal Güvenlik Kurumu prim borçları ile genel bütçeli idarelere olan borçların mahsubu dâhil).
b) İhracattan doğan alacağın ihracatçı tarafından temliki.
c) İhracat bağlantıları için düzenlenecek anlaşmalar.
ç) Transit ticarete konu malın satın alınması ve satılması.
d) Tedarik edildikleri şekliyle ihraç edilmek üzere mal alımı.
e) 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 131 inci maddesine istinaden ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejimine tabi ambalaj malzemesi ithali ile kati ihraç edilen mallara ait ambalaj malzemesinin geçici ihracı ve ithali.
f) Dahilde işleme izni kapsamında iznin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat.
g) Dahilde İşleme İzin Belgesi kapsamında belgenin geçerli olduğu süre içerisinde yapılan ithalat veya yurt içi alımlar.
ğ) Gerçekleştirilen mamul ürün ihracatı karşılığı olarak bu ürünlerin üretiminde kullanılan girdilerin Toprak Mahsulleri Ofisinden veya Şeker Kurumunca tespit edilen şeker fabrikalarından alımı.

 

2. Vergi, Resim, Harç İstisnası Belgesine bağlanan aşağıda sayılan diğer döviz kazandırıcı faaliyetlere ilişkin işlemler nedeniyle, belgenin geçerlilik süresi içerisinde belgede yer alan tutarla sınırlı olmak kaydıyla, düzenlenen kâğıtlar damga vergisinden müstesnadır.

ç) Tam mükellef imalatçı firmaların, Yatırım Teşvik Belgesi kapsamında monte edilmemiş haldeki aksam ve parçaları ithal edebilecek firmalara, ithal edebilecekleri bu aksam ve parçaları üreterek yapacakları satış ve teslimleri.
f) Uluslararası yük ve yolcu taşımacılığından döviz olarak kazanılan bedellerin yurda getirilmesi kaydıyla kara, deniz veya hava ulaştırma hizmet ve faaliyetleri.
i) Tam mükellef firmalarca, ihraç ürünlerimizin pazarlanması amacıyla yurt dışında mağaza açılması veya işletilmesi.
Öte yandan Kanun’a ekli II sayılı Tablo’ya göre damga vergisinden istisna edilen kâğıtlar aşağıdaki şekildedir.
..

C) Kişilerden resmi dairelere verilen kağıtlar:

9. Türkiye’ye giren ve çıkan yolculardan Türk Parasının Kıymetini Koruma hakkındaki Kanun gereğince gümrüklerce alınacak beyannameler.
17. Gümrük kapılarından bir gece konaklamayı kapsayan sürede giriş-çıkış yapan taşıtlarla ilgili olarak alınan Taşıt Giriş-Çıkış Formu eki taahhütnameler.
19. Yurt dışında hayatını kaybeden kişilerin cenazesinin Türkiye’ye girişi sırasında düzenlenerek gümrük idaresine verilen kâğıtlar.

 

IV – Ticari ve medeni işlerle ilgili kağıtlar:

48. Ürünlerin yurt dışında tanıtım ve pazarlamasını sağlamak amacıyla, miktarı ticari teamüllere uygun örnek ürünler, tanıtım malzemeleri veya promosyon amaçlı ürünlerin bedelsiz ihracatına ilişkin düzenlenen kâğıtlar ile yurt dışındaki fuarlara katılım amacıyla düzenlenen kâğıtlar.
49. Her türlü gemi, yat ve diğer su araçlarının inşası, yenileme ve dönüşümü ile bakım ve onarımına ilişkin düzenlenen kâğıtlar.