Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

21.08.2025


YYS alımı esnasında konunun uzmanlarından danışmanlık almak önemli. Ama bu belgeyi alıp almamaya karar verme aşamasında da YYS uzmanları ve şirketin işlemlerini bilen gümrük müşavirinden görüş almak, ön analiz yaptırmak daha da önemli.

Bazen “YYS aldık ama bir hayrını görmedik, YYS güncellememiz geldi ama işimize yaramadığından güncellemeyi düşünmüyoruz” diyenler oluyor. Müşteri isteği veya prestij gibi nedenler haricinde aşağıdaki hususları değerlendirmeden YYS alımına karar verilmemeli

–         YYS özellikle yeşil hattın getirdiği kolaylıkla gümrük muayene kontrol süreçlerini ortadan kaldırıyor ama her eşya bundan yararlanamaz. GTİP bazında bilgi sahibi olunmalı.

HANGİ EŞYALAR YEŞİL HATTA İŞLEM GÖREMEZ

–         YYS, Tareks denetimine düşme olasılığını azaltıyor ama gümrük idaresi dışındaki kurumların denetimlerini ortadan kaldırmıyor.

–         YYS daha çok ithalatta işe yarıyor. Onda da işlem hacminiz yüksekse mantıklı. Çok az dosyası olan firmanın pek de işine yaramaz ama spesifik durumları gene de değerlendirmek lazım.

–         Sadece ihracatçı olan firmalarda OKS daha mantıklı.

–         İthalata konu malı önce antrepoya getirip oradan kısım kısım çekenlerde YYS’nin önemli bir avantajının etkisi azalıyor. Yeşil hat limandan doğrudan komple konteyner çeken firmalarda daha kuvvetli. Bekleme maliyetleri düşüyor.

–         Limandan antrepolara transitlerde taşıyıcının vergi numarası ile transit beyannamesi tescil edildiğinden taşınan mal YYS firmasına ait olsa bile transit beyannamesi yeşil hattan işlem göremiyor. Bu da limanda bekleme yapmak demek.

–         Tesislerin fiziki koşullarının eksiklikleri, ISO belgelerinin durumları analiz edilmeden karar verilmemeli, maliyetler çıkarılmalı. Eksiklikler önceden tespit ettirilmeli.

–         Hangi tesislerin YYS hangi tesislerin ISO kapsamında olması gerektiğine uzmanla birlikte mevzuata göre karar verilmeli. Bazen “hayır biz şu tesislerin kapsamda olmasını istiyoruz, ona göre yönetimden onay aldık” diyenler oluyor.

YYS ve ISO BELGELERİ KAPSAMINDA OLMASI GEREKEN TESİSLER

–         Kimi firmalar malları limandan müşteriye, bölgelerdeki depolara, mağazalara sevk ediyor. YYS mevzuatı, malların önce firmanın YYS kapsamındaki deposuna getirilmesini istiyor. Yani ilave nakliye ve boşaltma, yükleme zorunluluğu işi mantıksız hale getirebilir.

–         Bir üstteki konuya yakın olarak deposu olmayan trader firmalar var. İşlem hacmi yüksek bile olsa depo kiralamak zorunda kalmak YYS nin avantajları karşısına ciddi bir maliyet olarak çıkıyor.

–         Kimi firmalar da imalatçıdan yükleme yapıp doğrudan ihracat gümrüğüne sevk ediyor. İmalatçıların sayısı çoğaldıkça eklenmesi gereken tesis sayısı artıyor. Bu tesislerde yükleme yapmamak da ara nakliye, yükleme, boşaltma ve tekrar yükleme gibi ilave maliyetler demek..

Bir çırpıda aklıma bunlar geldi. Meslektaşlarım gördüklerini eklerse sevinirim.