Cihan KÖKTAŞ, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
17.12.2020

İhracatta yerinde gümrükleme izni, eşyanın ihracat gümrük müdürlüğüne sunulmaksızın ihracat işlemlerinin yapılabilmesi yetkisidir. YYS sahibi kişilere tanınan bu yetki, Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği’nde bulunan ek koşulların tümünün sağlanması şartıyla verilir. Bu yetki kapsamındaki işlemlerin ilgili bölge müdürlüğünce aynı Yönetmelik şartlarına uygun bulunan tesislerde gerçekleştirilmesi gerekir.

Yazımızın konusunu söz konusu iznin askıya alınmasının şartları oluşturmaktadır.

ASKIYA ALMA İŞLEMLERİ

1) İhracatta yerinde gümrükleme iznine sahip kişi aşağıdaki “İzin Kapsamında İhlal Edilen İşlemler-1” başlığında yer alan maddelerden birini ihlal etmesi halinde yazılı olarak uyarılır. Bu işlemin tatbik edilmesinden itibaren üç yıl içerisinde aynı başlıktaki işlemlerden herhangi birisinin tekrar gerçekleştirildiğinin anlaşılması halinde üç ay süre ile İhracatta yerinde gümrükleme izni askıya alınır.

Üç aylık askıya alma işleminin son bulmasından itibaren üç yıl içerisinde aynı işlemin tekrar gerçekleşmesi halinde bu sefer 6 ay süre ile ihracatta yerinde gümrükleme izni askıya alınır.

6 aylık askıya alma işleminin tamamlanmasından itibaren üç yıl içerisinde aynı işlemin gerçekleşmesi halinde bu sefer 2 yıl süre ile ihracatta yerinde gümrükleme izni askıya alınır.

2 yıllık askıya alma işleminin tamamlanmasından itibaren üç yıl içerisinde aynı işlemin gerçekleşmesi halinde izin sahibi kişi yazılı olarak uyarılarak yukarıda belirtilen işlemler baştan itibaren tekrar eder.

İzin Kapsamında İhlal Edilen İşlemler – 1
- İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamında ihracatı yapılamayacak eşyanın izin kapsamında ihraç edilmek istenmesi
- İhraç edilmeye hazır olan eşyanın bulunduğu yer ile bu eşyayı taşıyacak olan nakliye aracının tesise girişinden çıkışına kadar bulunduğu yerlerin devamlı olarak kamera ile kayıt altına alınmaması
- İhraç edilmeye hazır olarak ayrı bir yere alınan eşyanın, başka herhangi bir eşya ile karışmaması ve yetkisiz müdahalenin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınmaması
- İzin kapsamında ihraç edilecek eşyanın ihracı için gerekli olan bütün belgeler hazır bulundurulmaması ve eşya, tesisten çıkışına izin verilinceye kadar gerekli güvenlik tedbirleri alınarak muhafaza altında bekletilmemesi
- İhraç edilecek eşyanın taşıma aracına yüklenip, tüm gümrük işlemleri tamamlandıktan sonra duruma göre ihracatta yerinde gümrükleme izni sahibi ya da izinli gönderici sahibi tarafından mühürleme işleminin gerçekleştirilmemesi
- İhracat eşyasını taşıyan aracın ihracatta yerinde gümrükleme izni sahibi tarafından mühürlenmesi gereken durumda, gümrük idaresinden temin edilen özel tipte mührün kullanılmaması
- Yapılacak kontrollerde muayene ile görevli memura eşyanın muayenesinin yapılması için gerekli kolaylığın sağlanmaması
- İhracat beyannamesi eki tüm belgeleri muayene ile görevli memur tarafından istenildiğinde ibraz edilmek üzere hazır bulundurulmaması
- Kamera kayıtlarını kayıt tarihinden itibaren en az bir ay geriye doğru saklanmaması
- İzin kapsamında tutulması gereken kayıtların kayıt tarihinden itibaren en az üç yıl süre ile saklanmaması,
- Kamera kayıtları ile izin kapsamında kaydedilen kayıtların gümrük idaresi tarafından istenildiğinde bir kopyasının verilmemesi veya bu kayıtların görevli memur tarafından yerinde incelenmesine olanak tanınmaması
- İzin kapsamında kullanılacak özel mührün korunmasına yönelik gerekli tedbirlerin alınmaması
- İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamında gerekli koşullar yerine getirilmemiş olmasına rağmen mühürleme işlemi yapılmaksızın izin kapsamı eşyanın tesislerden çıkarılması,

2-    İhracatta yerinde gümrükleme iznine sahip kişi, aşağıdaki “İzin Kapsamında İhlal Edilen İşlemler – 2” başlığında yer alan işlemleri ihlal etmesi halinde yazılı olarak uyarılır. Bu işlemin uygulanmasını takip eden üç yıl içerisinde aynı başlıkta yer alan ihlallerden birinin tekrar gerçekleşmesi halinde söz konusu izin sahibi tekrar yazılı olarak uyarılır. Uyarı işleminin tamamlanmasını takip eden üç yıl içerisinde “İzin Kapsamında İhlal Edilen İşlemler – 2” başlığındaki ihlallerden herhangi birinin gerçekleştirildiğinin anlaşılması halinde üç ay süre ile ihracatta yerinde gümrükleme izni askıya alınır. 

Üç aylık askıya alma işleminin son bulmasından itibaren üç yıl içerisinde aynı işlemin tekrar gerçekleşmesi halinde bu sefer 6 ay süre ile ihracatta yerinde gümrükleme izni askıya alınır.

6 aylık askıya alma işleminin tamamlanmasından itibaren üç yıl içerisinde aynı işlemin gerçekleşmesi halinde bu sefer 2 yıl süre ile ihracatta yerinde gümrükleme izni askıya alınır.

2 yıllık askıya alma işleminin tamamlanmasından itibaren üç yıl içerisinde aynı işlemin gerçekleşmesi halinde izin sahibi kişi yazılı olarak uyarılarak yukarıda belirtilen işlemler baştan itibaren tekrar eder.

Burada 1. Madde ile 2. Maddede yapılan yaptırımlar arasındaki tek fark 1. maddede bir kez yazılı olarak uyarı yapıldıktan sonra askıya işlemi uygulanırken, 2. maddede iki kez yazılı uyarı yapılır ve devamında askıya alma işlemi uygulanır.

İzin Kapsamında İhlal Edilen İşlemler – 2 
- İhracından vazgeçilen eşyanın bulunduğu tesisten çıkışının, ihracat beyannamesi ve varsa transit beyannamesi iptal edilmeden gerçekleştirilmesi
- İzin kapsamında ihraç edilecek eşyanın bulunduğu tesisten çıkışında eşyaya ve eşyayı taşıyacak taşıma aracına ilişkin asgari kayıtların tutulmaması, transit beyanına, kullanılan mührün numarasının ve adedinin kaydedilmemesi
- İzin kapsamında taşınan eşyanın kap, ağırlık ve/veya adet olarak ihracat beyannamesi kapsamında beyan edilenden farklı olduğunun anlaşılması
- Taşıma işleminin izinli gönderici yetkisine sahip olmayan bir kişi aracılığıyla gerçekleştirilmesi halinde, yetki kapsamında taşınan eşyaya ilişkin transit beyanında, taşınan eşya ile taşındığı beyan edilen eşyanın dörtlü tarife pozisyonu bazında farklılık olduğunun anlaşılması
- Gümrük müdürlüğüne talepte bulunulmaksızın muayeneye tabi ihracatta yerinde gümrükleme izni kapsamı eşyanın mesai saatleri dışında bulunduğu tesislerden çıkarılması
- İzin kapsamında ihracı gerçekleştirilen eşyanın beyana aykırı olduğunun veya beyan harici eşyanın ihraç edilmeye çalışıldığının tespit edilmesi
- Eksik beyan usulüne ilişkin hükümler saklı kalmak üzere beyannameye eklenmesi zorunlu olmayan ancak saklanması gereken belgelerden bir veya daha fazlasının mevcut olmadığının tespit edilmesi
- İhracat eşyasını taşıyan aracın izinli gönderici sahibi tarafından mühürlenmesi gereken durumda, gümrük idaresinden temin edilen özel tipte mührün kullanılmaması