PROKRUSTES YATAĞI ve İLAVE GÜMRÜK VERGİSİ
Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
18.10.2019
Atik Yarımadası’nda Eleuis ile Atina arasında bulunan yol üzerinde yaşayan Prokrustes, yoldan geçen yolcuları evine davet eder, ağırlarmış. Belirli bir süre yolcuları ağırladıktan ve onlarla sohbet ettikten sonra çok rahat olduğunu iddia ettiği yatağını göstererek onları demirden yapılmış yatağına yatmaya ikna edermiş. Yolcuları yatağa yatırdıktan sonra canileşen Prokrustes yolcuların boyu yatağa uzun gelirse ayaklarının dışarı taşan kısmını kesermiş. Yatağa göre boyu kısa olan misafirin de boyunu yatağa bağladığı mengene ile gererek uzatırmış. (Metin Akgün)
Nassim Nicholas Taleb’e göre insan karşılaştığı olayları anlamak, bir konuyu çözmek için zihnindeki mevcut kalıpları kullanır. İnsan bu kalıplar vasıtasıyla Prokrustes’in kurbanlarını yatağın boyuna göre uzatıp kısalttığı gibi olayları eğer, büker, uzatıp kısaltır. (Temel Aksoy)
İnsan gün içerisinde yaşadığı olayları, karşılaştığı durumları beyninde bulunan kalıplara oturtarak yorumlar ve bu sayede karmaşık konuları basite indirgeyerek sadeleştirir. Dağların üçgene benzetilmesi, gelir dağılımının çan eğrisiyle açıklanması bu durumlara örnek olarak verilebilir. (Temel Aksoy) Bu yüzden, Avrupa şehirlerinde yönünüzü kolay bulurken İstanbul sokaklarında navigasyonla bile kaybolursunuz. Çünkü insan beyni, belirli bir düzen ve sistematiği arar ve aradığını bulduğunda kolay öğrenir. Keza, bir konuyu çalışırken kolay öğrenme için beyin haritası (mind mapping) çıkartılması bu yüzden tavsiye edilir.
Yukarıda bahsedilen kalıpları mesleki yaşamımızda da kullanırız. Gümrük işlemleri ile ilgili karşılaştığımız olayları mevzuat kalıplarına koyar, yorumlar ve uygulamaya yön veririz. Bu bağlamda gümrük mevzuatının da belirli bir iskeleti ve kalıpları vardır. Ancak son dönemlerde yürürlüğe konulan bilhassa da menşe esaslı İGV, EMY ve ADV gibi vergilere ait düzenlemelerin gümrük mevzuatının genel sistematiği ile uyumlu olmadığı, bu tip vergilere ait düzenlemelerin menşe mevzuatının temel kurallarına dikkat edilmeden tedvin edildiği anlaşılmaktadır.
Bu bağlamda aşağıdaki soruları sormak isterim.
1) A.TR eşliğinde gelmeyen ama AB menşeli olduğu menşe ispat belgesi ile ispat edilen eşyadan İGV alınacak mı?
2) Menşe şahadetnamesi ile birlikte sunulan A.TR dolaşım belgesinin sonradan kontrole gönderildiği ve sonucun olumsuz geldiği durumlarda İGV tahsil edilecek mi?
Bu sorulara cevap vermeden önce, tüm İGV kararlarında yer alan aşağıdaki cümleyi her okuduğumda anlama güçlüğü yaşadığımı ifade etmek isterim
“MADDE 3 – (1) Ekli tabloda yer alan ve A.TR dolaşım belgesi eşliğinde ithal edilen Avrupa Birliği ve Türk menşeli olmayan eşyadan “Diğer Ülkeler” sütununda belirtilen oran üzerinden ilave gümrük vergisi alınır. Ancak, Türkiye'nin taraf olduğu serbest ticaret anlaşmaları çerçevesinde bir çapraz menşe kümülasyon sistemine dahil ülkeler menşeli eşyadan tercihli menşeinin tevsiki halinde ilave gümrük vergisi alınmaz.”
Yukarıdaki anlaşılması güç cümleden A.TR eşliğinde gelen AB menşeli eşyadan İGV alınmayacağı sonucuna ulaşılmaktadır. Ancak, İGV menşe esaslı da bir vergi olduğundan Gümrük Yönetmeliği’nin 38. maddesi hükmünce menşe şahadetnamesi de ibraz edilmek zorundadır.
Bu durumda, menşe şahadetnamesi sunulmasına karşılık A.TR eşliğinde gelmeyen veya A.TR dolaşım belgesinin sonradan kontrolü olumsuz sonuçlanan eşyadan İGV alınması gerektiği düşüncesi ileri sürülebilir. Ancak, buna karşı tez olarak da, menşe şahadetnamesi ile AB menşeli olduğu tevsik edilen eşyanın İGV kararlarına ekli tabloların hangi sütununa göre vergilendirileceğinin belirsiz olduğu ileri sürülebilir.
Görüşüm vergilemede belirlilik ilkesi uyarınca İGV alınmaması gerektiği yönünde ama Prokrustes’in yatağı teoreminde olduğu gibi konu zihnimdeki kalıpların hiç birisine tam olarak oturmuyor.
Sahi sizce ne olmalı?
Yazı Kategorileri
GÜNCEL YAZILAR
- GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ HİZMET FATURASININ DÜZENLENME TARİHİ
- ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE YAPILAN ROYALTİ ve LİSANS ÖDEMELERİ
- YURTDIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLERLE İTHALAT BEDELLERİNİN ÖDENMESİ
- DÜŞÜK VERGİ ÖDEMEK İÇİN MENŞE MÜHENDİSLİĞİ
- ROYALTİ ÖDEMELERİ ve KKDF
- GÖZETİM FARKI – İHTİRAZİ KAYITLA BEYAN – VERGİLERİN GERİ ALINABİLMESİ
- ANTREPODAN TRANSİT TİCARETLERDE HASILATIN KAYDEDİLECEĞİ DÖNEM
- DAHİLDE İŞLEME – SERBEST BÖLGELERE İHRACAT – FASON İŞLEMLER
- BİR SATIN ALMA KARARINDAN ÖNCE GÜMRÜK YÖNÜYLE YAPILMASI GEREKENLER
- KEFALET SİGORTASI ve GÜMRÜKTE TEMİNAT
- İHRACAT BEDELLERİNİ GETİRME ZORUNLULUĞU – MAHSUPLAŞMA
- ÜÇÜNCÜ ÜLKE MENŞELİ EŞYALARDAN, AB MENŞELİ GİRDİLERİN DÜŞÜLMESİ
- BILL TO TÜRKİYE SHIP TO ABROAD
- BANDROL YAPIŞTIRMA ZORUNLULUĞU
- BEYAN, REFERANS FİYATIN ALTINDA KALIRSA
- KAYIT BELGESİ – GTİP DEĞİŞİKLİĞİ
- RUSYA -KKDF – İHRACAT BEDELLERİ
- İTHALAT BEDELİNİN TÜRKİYE’DEKİ HESAPLARA ÖDENMESİ
- TRANSİT REJİMİNDE BEYANDA OLMAYAN EŞYAYA CEZA UYGULAMASI
- BİR ARBİTRAJ FIRSATI : KKDF vs FAİZ
- GÖZETİM – KDV İNDİRİMİ – ÖRNEK
- AĞIRLIKTAN ALINAN VERGİLER ve NET – BRÜT AĞIRLIK
- GÜMRÜĞE ÖDENEN KDV – İNDİRİLECEK KDV MUAMMASI
- TOPLU TEMİNAT – GÖTÜRÜ TEMİNAT
- TASFİYELİK EŞYA – CIF %1 – BEYANNAME İPTALİ VE YENİ BEYANNAME TESCİLİ