Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
17.10.2018

Bu yazımızda ürün güvenliği denetiminden muafen ithal edilen ancak muafiyet şartlarına aykırı bir şekilde kullanılan eşyaya ilişkin müeyyideler örnek olay üzerinden ele alınacaktır.

Örnek;

- 2022/5 sayılı Tarım ve Orman Bakanlığının Kontrolüne Tabi Ürünlerin İthalat Denetimi Tebliği’nin 2 nolu ekinde yer alan plastik eşyalar gıda ile temas etmeyecek, gıda ve yem sanayii dışında kullanılacak şeklinde beyanda bulunmak adına gümrük beyannamesine 10617541565699503532523 referans numarası girilerek uygunluk yazısından muaf bir şekilde ithal edilmiştir.

-  İthalatçı (İ) firması söz konusu eşyayı satmış, satış esnasında faturaya “gıda ile temas edemez” şerhini koymuştur.

- Eşyayı alan (A) firması da söz konusu plastikleri bir başkasına, (B) firmasına satmıştır. (B) firması plastikleri gıda ile temas edecek tabak yapımında kullanmıştır.

Örnek olayımızda ithalatçı (İ) her ne kadar taahhüdüne uygun davranmak adına satış faturasına “gıda ile temas edemez” şerhi koysa da bu şerhin kamu hukuku karşısında kendisini korumayacağı ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 235/1-c maddesi kapsamında müeyyide (gümrük vergilerinin yanı sıra, eşyanın gümrüklenmiş değerinin iki katı idari para cezası) ile karşılaşılacağı düşüncesindeyiz. Beyan sahibinin ithalatçı (İ) olması ve mevcut düzenlemelerde eşyanın satılması sonucunda sorumluluğun satın alan kişilere geçeceği şeklinde hükümlerin bulunmaması düşüncemizin altında yatmaktadır.

Ancak, özel hukuk çerçevesinde hak aranabileceği dikkate alındığında bu tür durumlarda gümrük idaresince uygulanan müeyyideleri eşyayı satın alan kişilerden rücu edebilmek adına sözleşmelerde konunun sıkı sıkıya kurallara ve tazminat şartlarına bağlanması gerektiği tavsiye edilebilecektir.