Cihan KÖKTAŞ, YYS Uzmanı, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
28.05.2021

YYS sahibi bir firma olmanın birçok avantajı olduğu gibi, bu avantajları korumak için de uyulması gereken bazı yükümlülükler yer almaktadır. Bu yükümlülüklerin yerine getirilmesi aksatılmaması gerekir. Unutulmamalıdır ki, YYS belgesini almakla her şey bitmiş olmuyor. YYS sistemi firma içinde yaşayan bir canlı gibidir. Nasıl ki bir bitkinin yaşaması için suyunu veririz, bakımını yaparız. YYS’nin firma için canlı kalabilmesi için takip edilmesi, izlenmesi ve gerektiği yerde müdahale edilmesi gereken hususları yer almaktadır.

YYS sahibi firmanın takip etmesi ve uyması gereken yükümlülükleri aşağıda sıralanmıştır.    

1-Sertifika Koşullarının Kaybedilmesi

Sertifika için aranan koşullardan herhangi birinin kaybedilmesine neden olacak bir değişiklik olması ya da kaybedilmesi halinde bu durumun sertifikanın alındığı bölge müdürlüğüne bildirilmesi gerekir. (En az 100 beyan şartının sağlanamaması, ISO 9001 ya da 27001 belgelerinin kaybedilmesi vb.)

2-Sertifika Yetkilerinin Kaybedilmesi

Sertifika kapsamında kullanılan yetkiler için (A.TR düzenleme ve vize izni, yerinde gümrükleme izni vb.) aranan ek koşullardan herhangi birinin kaybedilmesine neden olacak bir değişiklik olması ya da kaybedilmesi halinde sertifikayı düzenleyen bölge müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

3-Sertifika Alımı Sonrası Yeni Hizmet Alımı

Sertifika alımı için başvuru yaptıktan veya sertifika aldıktan sonra gerçekleşen yeni bir hizmet alımı olması (yeni bir nakliye firması ile çalışılması, yeni bir ithalat eşya deposunun kullanımına başlanması vb.) durumunda sertifikanın alınmasında sağlanan tüm koşullara uygun şekilde işlem yapılması ve gerekiyorsa sertifikayı düzenleyen bölge müdürlüğüne mevzuata uygun olarak bildirim yapılması gerekir.

4-Sertifika Haklarının Başkası Tarafından Kullanıldığının Öğrenilmesi

Aşağıda yer alan işlemlerin başkası tarafından kullanıldığının öğrenilmesi halinde sertifikanın düzenlendiği bölge müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

-Sertifika kapsamı hak ve yükümlülükleri

- Sertifika numarası

- Onaylanmış ihracatçı yetki numarası (A.TR ve EUR, İhracatta Yerinde Gümrükleme)

- İzinli Gönderici Yetki Numarası

- İzinli Alıcı Yetki Numarası

-  İthalatta Yerinde Gümrükleme Yetki numarası

- İthalatta Yerinde Gümrükleme ve İzinli Alıcı Yetkisi kapsamında kullanılan özel tipte mühürler

5-Ek Koşulların Sağlanması

Sertifika sahibi, sertifika için aranan koşullar ve/veya sertifika kapsamında kullanılan yetkiler için aranan ek koşulların sağlanmaya devam edilip edilmediğinin tespitine yönelik olarak gümrük idaresi tarafından yapılacak kontroller için gerekli her türlü kolaylığı sağlanması gerekir.

6-Ek.2 - Soru Formunun Düzenlenmesi

Ek.2 - Soru Formu, sertifika sahibi tarafından sertifikanın düzenlendiği tarihten itibaren beş yılda bir kez güncellenerek sertifika sahibinin mevcut durumunu yansıtacak şekilde hazırlanması gerekir.

Hazırlanan Ek-2 Soru Formunu Bakanlık gerekli görmesi halinde, soru formunun beş yıllık periyotlar dışında da güncellenmesini isteyebilir. Bu durumda da güncel Ek. 2 Soru Formu düzenlenerek sunulması gerekir.

7-Ek.2- Soru Formunun Sunulması

Ek-2 Soru Formu, sertifikanın düzenlendiği tarihten sonraki altmış aylık dönemlerin sonuna tekabül eden tarihi izleyen üçüncü ayın sonuna kadar sertifikayı düzenleyen bölge müdürlüğüne gönderilir.

8-YYS Mevzuat Değişikliğine Uyum

Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğine ek koşul konulması ya da Yönetmelikte yer alan mevcut koşulların karşılanması için Bakanlıkça belirlenecek değerlendirme kriterlerinde değişiklik yapılması halinde, sertifika sahiplerine bu koşulları karşılaması için Bakanlıkça verilen altı aylık süre içerisinde sağlanması gerekir. Sertifika sahibi, bu sürenin sonuna kadar ek koşulları sağlayamayacaksa gerekçesiyle birlikte sertifikayı düzenlemiş olan bölge müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.

9-Bakanlık Tarafından Tespit Edilen Riskler

Sertifika başvurusunun değerlendirilmesi sırasında yapılan yerinde inceleme kapsamında Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliği eki Ek-7’de yer alan inceleme değerlendirme formunda belirlenen kriterlere göre karşılandığı tespit edilen koşullardan bir veya daha fazlasına yönelik olarak Bakanlık tarafından ileride bazı risklerin oluşabileceğinin tespit edilmesi halinde, karşılanan bu koşulların sertifika sahibi tarafından gözden geçirilmesi ve belirlenen risklerin giderilmesine yönelik ek önlemler alınması için Bakanlık tarafından verilen altı aylık süre içinde gerekli önlemlerin alınması gerekir.  Eğer bu süre içerisinde gerekli önlemler alınamayacaksa gerekçesiyle birlikte Bakanlığa bildirilmesi gerekir.

10-Firma Yöneticilerine Dava Açılması

Yönetim kurulu üyeleri, sermayesinin yüzde on ve fazlasına sahip gerçek kişiler ile gümrük ve dış ticaret işlemlerinde temsil yetkisini haiz çalışanlardan herhangi biri hakkında Gümrük İşlemlerinin Kolaylaştırılması Yönetmeliğinde belirtilen kanunlar uyarınca başlatılan inceleme ve soruşturma sonucunda cumhuriyet savcılığı tarafından dava açıldığının davalıya tebliği tarihinden itibaren otuz gün içinde durumun sertifika sahibi tarafından sertifikayı düzenlemiş olan bölge müdürlüğüne bildirilmesi gerekir.