Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
21.05.2019

Bu yazımızın konusunu dahilde işleme rejimi şartlı muafiyet sistemi çerçevesinde ithal edilen eşyanın serbest dolaşıma sokulmak istenilmesi halinde uygulanacak işlemler oluşturmaktadır.

Kati İthalata Dönüştürmenin Sonucu

- 2006/12 sayılı Dahilde İşleme Rejimi Tebliği’nin 38/7. maddesine göre kati ithalata dönüştürülen eşyanın ihracı aranmayacak, dahilde işleme ihracat taahhütlerinden çıkartılacaktır.

Beyannamede Rejim Kodu

- Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2009/37 sayılı Genelgesine göre dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen eşyanın belge/izin süresi içerisinde serbest dolaşıma girişi için 4051 rejim kodu seçilerek serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edilmesi gerekmektedir.

Ticaret Politikası Önlemleri

- Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2009/37 sayılı Genelgesine göre tescil edilen yeni beyannamede ticaret politikası önlemleri uygulanacaktır. Örneğin, kati ithalat beyannamesinde eşyanın kıymetinin gözetim fiyatına çıkartılması yahut gözetim belgesi ibrazı gerekmektedir.

Ön İzinler – Aranan Belgeler- Numaralar

- Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2009/37 sayılı Genelgesine göre tescil edilen yeni beyannamede eşyanın ithali için ibrazı zorunlu belgeler temin edilmek zorundadır. Örneğin dahilde işleme rejimine giriş esnasında beyan edilmeyen TAREKS referans numarasının kati ithalata dönüştürme esnasında beyan edilmesi gerekmektedir. 

Vergi Hesaplaması

- Vergiler 4458 sayılı Gümrük Kanunun 114. maddesine göre hesaplanacaktır. Bunun için dahilde işleme rejimine giriş beyannamesindeki vergilendirme unsurlarının (döviz kuru, vergi oranları, vergi türleri, kıymet, miktar, menşe vs.) kati ithalata dönüştürme beyannamesine aynen aktarılması gerekmektedir.

Örneğin, dahilde işleme rejimine giriş beyannamesi tarihinde USD kuru 6,2 TL iken kati ithalata dönüştüren beyanname tarihinde kur 5,7 TL seviyesine düşse bile 6,2 TL’nin esas alınması gerekmektedir. Keza, dahilde işleme rejimine giriş beyannamesi tarihinde eşya %6,7 ÖTV’ye tabi iken kati ithalata dönüştüren beyanname tarihinde ÖTV oranı sıfırlanmış bile olsa, %6,7 oranında ÖTV’nin hesaplanması gerekmektedir.

İşlem Görmüş Ürün Olması Hali

- Şayet kati ithalata dönüştürme esnasında eşya işlem görmüş ürün şeklinde ise gümrük vergilerinin Kanunun 114. maddesine hesaplandığı durumlarda, Gümrük Yönetmeliği’nin 358. maddesine hükmünce beyannamenin 15, 16, 34, 41 ve 42. kutuları işlem görmüş ürünlerin imalinde kullanılan ithal eşya (hammadde) için doldurulur.

Gecikme Zammı

- Nakit teminat dışında teminat verilmiş olması halinde 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 207/b maddesi uyarınca, dahilde işleme rejimine giriş beyannamesi tarihinden başlayacak şekilde gecikme zammı tahsil edilecektir.

KKDF

- Dahilde işleme rejimine giriş beyannamesinde beyan edilen ödeme şekli KKDF tahsil edilip edilmeyeceğine yön verecektir. KKDF’ye tabi bir ödeme şekli, dahilde işleme rejimine giriş beyannamesinde beyan edilmiş ise 4458 sayılı Gümrük Kanunun 114. maddesine göre kati ithalata dönüştüren serbest dolaşıma giriş beyannamesinde KKDF tahsil edilecektir. Açıktır ki, ithal edilen eşyanın GTİP olarak da KKDF’ya tabi ürünler arasında olması gerekmektedir.

Damga Vergisi

- Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 27.11.2013 tarihli 06949 sayılı yazısında geçen ifadelerden damga vergisinin kati ithalata dönüştürme beyannamesinin tescil tarihinde yürürlükte olan tutarlar üzerinden hesaplanacağı anlaşılmaktadır.

Tarife Kotası – Tarife Tavanı Uygulamaları

- 4458 sayılı Gümrük Kanunun 114/2. maddesine göre ithal eşyası, dahilde işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, tarife kotaları ve tarife tavanları çerçevesinde tercihli tarife uygulamasından yararlanabilir durumda ise söz konusu eşyanın bu tercihli tarifeden yararlanabilmesi, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte de mevcut tercihli tarifenin yürürlükte olmasına bağlıdır.

Örneğin, dahilde işleme rejimi beyannamesinin tescil tarihinde tarife kotası (kontenjanı) uygulaması nedeniyle ek mali yükümlülüğe tabi olmayan 3907.61.00.00.00 tarifesindeki polietilen tereftalatların, kati ithalata dönüştürülmesi esnasında bu imkandan yararlanabilmesi için tarife kotası (kontenjanı) uygulamasının kati ithalata dönüştürme esnasında da yürürlükte olması gerekmektedir.

Tercihli Tarife Belgelerinin Kullanımı

- Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2015/07 sayılı Genelgesinde yer alan ifadelerden Form A, A.TR Dolaşım Belgesi, EUR.1 ve EUR.MED Dolaşım Belgesi, Fatura Beyanı, EUR.MED fatura beyanı, Tedarikçi beyanı, Menşe beyanı gibi vergi muafiyeti veya indirimi sağlayan belgelerin dahilde işleme rejimine giriş beyannamesinde ibraz edilmesi halinde eşyanın kati ithalata dönüştürülmesi esnasında da kullanılmasının mümkün olduğu sonucu çıkarılabilir.

Nitekim bizim düşüncemiz de 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 114/1. maddesine göre işlem yapıldığı için dahilde işleme rejimine giriş beyannamesindeki vergilendirme unsurlarının (döviz kuru, vergi oranları, vergi türleri, kıymet, miktar, menşe vs) kati ithalata dönüştürme beyannamesine aynen aktarılması gerektiği, buna göre, yukarıda sayılan belgelerin kati ithalata dönüştürme esnasında da kullanılabileceği yönündedir.

Bu noktada, 4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 114/2. maddesinde yer alan “dahilde işleme rejimine ilişkin beyannamenin tescil tarihinde, tarife kotaları ve tarife tavanları çerçevesinde tercihli tarife uygulamasından yararlanabilir durumda ise söz konusu eşyanın bu tercihli tarifeden yararlanabilmesi, serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil edildiği tarihte de mevcut tercihli tarifenin yürürlükte olmasına bağlıdır” şeklindeki hüküm karşı tez olarak ileri sürülebilir.  Ancak burada da konunun tarife kotası ve tarife tavanı ile sınırlandırıldığının gözlerden kaçmaması gerektiği düşüncesindeyiz.