GÜMRÜK CEZALARINDA LEHE HÜKÜM UYGULAMASI
Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
01.11.2018
Ceza hukuku alanındaki düzenlemelerde ve doktrinde (öğretide) önemli bir ilke olarak kendisine yer bulmuş ancak zamanla diğer hukuk dallarına da yayılmış olan lehe olan hükmün uygulanması ilkesi; icra edildiği zamanın hukuk normları uyarınca suç veya kabahat olarak nitelendirilen bir fiilin sonradan yürürlüğe koyulan bir düzenleme ile suç/kabahat olmaktan çıkarılması veya suçlunun/kabahatlinin lehine sonuçlar ortaya çıkarması durumunda, failin lehine olan yeni kuralın uygulanmasını benimser.
İdare hukukunda, kural olarak idari işlemlerin hukuka uygunluk denetimi işlemin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan düzenlemelere göre yapılmaktadır. Ancak Kabahatler Kanunu dolayısıyla gümrük mevzuatında durum ceza hukuku alanındaki gibi işlemektedir. Diğer bir deyişle gümrük cezalarının uygulanmasında lehe olan yeni kuralın uygulanması ilkesi benimsenmektedir. Şöyle ki;
5326 sayılı Kabahatler Kanununun 5 inci maddesi,
- “(1) 26.9.2004 tarihli ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun zaman bakımından uygulamaya ilişkin hükümleri kabahatler bakımından da uygulanır…“,
5237 sayılı Türk Ceza Kanunun “Zaman bakımından uygulanma” başlıklı 7 inci maddesi de,
- “(1) İşlendiği zaman yürürlükte bulunan kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı kimseye ceza verilemez ve güvenlik tedbiri uygulanamaz. İşlendikten sonra yürürlüğe giren kanuna göre suç sayılmayan bir fiilden dolayı da kimse cezalandırılamaz ve hakkında güvenlik tedbiri uygulanamaz. Böyle bir ceza veya güvenlik tedbiri hükmolunmuşsa infazı ve kanuni neticeleri kendiliğinden kalkar.
- (2) Suçun işlendiği zaman yürürlükte bulunan kanun ile sonradan yürürlüğe giren kanunların hükümleri farklı ise, failin lehine olan kanun uygulanır ve infaz olunur.”
Hükümlerini amirdir.
Bu durumda, yukarıdaki hükümler çerçevesinde değerlendirme yapılmalı ve gümrük cezalarının uygulanmasında lehe olan hükümler dikkate alınmalıdır.
Nitekim Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 2013/42 sayılı Genelgesinde de, kabahatlerde lehe kanun hükümlerinin uygulanabilmesi için, öncelikle kabahatin işlendiği tarihteki Kanun hükümlerinin dikkate alınarak cezanın belirlenmesi, akabinde sonradan yürürlüğe giren Kanun hükümlerinin dikkate alınarak cezanın belirlenmesi ve belirlenen cezaların karşılaştırılarak yükümlü lehine olan Kanun hükmüne göre ceza verilmesi gerektiği ifade edilmektedir.
Örneğin, 10895 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı’nın 14/3. maddesinde A.TR Dolaşım Belgelerinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234/1-a maddesinin uygulanmayacağı belirtilmektedir. Bu hüküm mezkur Karar'a 23.06.2018 tarihinde eklenmiştir.
Örnek çerçevesinde kalınırsa, 23.06.2018 tarihinden önce tescil edilmiş bir beyannamede sunulan A.TR Dolaşım Belgesinin teknik nedenlerle reddedilmesi durumunda da lehe hükmün uygulanması ve 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 234/1-a maddesinin uygulanmaması gerektiği değerlendirilmektedir
Yazı Kategorileri
GÜNCEL YAZILAR
- GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ HİZMET FATURASININ DÜZENLENME TARİHİ
- ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE YAPILAN ROYALTİ ve LİSANS ÖDEMELERİ
- YURTDIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLERLE İTHALAT BEDELLERİNİN ÖDENMESİ
- DÜŞÜK VERGİ ÖDEMEK İÇİN MENŞE MÜHENDİSLİĞİ
- ROYALTİ ÖDEMELERİ ve KKDF
- GÖZETİM FARKI – İHTİRAZİ KAYITLA BEYAN – VERGİLERİN GERİ ALINABİLMESİ
- ANTREPODAN TRANSİT TİCARETLERDE HASILATIN KAYDEDİLECEĞİ DÖNEM
- DAHİLDE İŞLEME – SERBEST BÖLGELERE İHRACAT – FASON İŞLEMLER
- BİR SATIN ALMA KARARINDAN ÖNCE GÜMRÜK YÖNÜYLE YAPILMASI GEREKENLER
- KEFALET SİGORTASI ve GÜMRÜKTE TEMİNAT
- İHRACAT BEDELLERİNİ GETİRME ZORUNLULUĞU – MAHSUPLAŞMA
- ÜÇÜNCÜ ÜLKE MENŞELİ EŞYALARDAN, AB MENŞELİ GİRDİLERİN DÜŞÜLMESİ
- BILL TO TÜRKİYE SHIP TO ABROAD
- BANDROL YAPIŞTIRMA ZORUNLULUĞU
- BEYAN, REFERANS FİYATIN ALTINDA KALIRSA
- KAYIT BELGESİ – GTİP DEĞİŞİKLİĞİ
- RUSYA -KKDF – İHRACAT BEDELLERİ
- İTHALAT BEDELİNİN TÜRKİYE’DEKİ HESAPLARA ÖDENMESİ
- TRANSİT REJİMİNDE BEYANDA OLMAYAN EŞYAYA CEZA UYGULAMASI
- BİR ARBİTRAJ FIRSATI : KKDF vs FAİZ
- GÖZETİM – KDV İNDİRİMİ – ÖRNEK
- AĞIRLIKTAN ALINAN VERGİLER ve NET – BRÜT AĞIRLIK
- GÜMRÜĞE ÖDENEN KDV – İNDİRİLECEK KDV MUAMMASI
- TOPLU TEMİNAT – GÖTÜRÜ TEMİNAT
- TASFİYELİK EŞYA – CIF %1 – BEYANNAME İPTALİ VE YENİ BEYANNAME TESCİLİ