Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
08.11.2018

 

YYS ve OKSB sahibi kişiler aşağıda sayılan belgelerin bir ya da daha fazlası beyannamenin tescilinden sonra temin edilmek üzere belge asılları olmaksızın beyanda bulunulabilmektedir.

 

  • A.TR Dolaşım Belgesi.
  • Menşe ispat belgeleri.
  • Teslim şekli gereği ibrazı gereken navlun makbuzu ve sigorta poliçesi.
  • İşlenmiş tarım ürünlerinin serbest dolaşıma sokulması halinde ibrazı gereken işlenmiş tarım ürünleri analiz sonuç raporu.

Bu noktada ihracatçı beyanlarının menşe ispat belgesi olarak kabul edilip edilmeyeceği tartışılması gereken konu olarak karşımıza çıkmaktadır. Zira, idareler nezdinde farklı uygulamaların varlığı müşahede edilmektedir.

Bu konuyu netleştirmeden önce menşe ispat belgelerinin neler olduğuna bakmak yerinde olacaktır. AB ve Dış İlişkiler Genel Müdürlüğü’nün 2014/01 sayılı Genelgesine göre menşe ispat belgeleri eşyanın tercihli menşeini gösteren;

 

 

  • EUR.1 ve EUR.MED Dolaşım Belgelerini,
  • Fatura Beyanlarını,
  • EUR.MED fatura beyanlarını,
  • Tedarikçi beyanlarını,
  • Menşe beyanlarını
  • Form A Belgelerini

İfade eder. Bunun haricinde menşe şahadetnamesinin de menşe ispat belgeleri içerisinde olduğu izahtan varestedir.

Görüldüğü gibi ihracatçı beyanı menşe ispat belgeleri arasında sayılmamaktadır. Zaten uluslararası anlaşmalar ve bunlara bağlı kararlar ile yönetmeliklerde ihracatçı beyanı şeklinde bir belge tanımlanmamaktadır. Bu belge 2017/4 sayılı Tebliğ uyarınca ilave gümrük vergisi kapsamındaki eşyanın A.TR dolaşım belgesi eşliğinde serbest dolaşıma giriş rejimi kapsamında yapılan ithalatında Avrupa Birliği veya Türk menşeli olduğunu gösteren ve gümrük idaresine ibraz edilmesi halinde ilave gümrük vergisi alınmamasını sağlayan belgedir.

Eksik belge ile beyan kapsamında ihracatçı beyanının menşe ispat belgesi olarak kabul edilip edilmeyeceğine ilişkin gümrük idaresince yayımlanmış bir düzenleme bulunmamakla beraber, bu belge damga vergisi yönüyle menşe ispat belgesi statüsünde değerlendirilmiştir. Konuyla ilgili olarak Gümrükler Genel Müdürlüğü'nün 19.07.2018 tarihli 35941977 sayılı yazısında ihracatçı beyanlarının, menşe şahadetnamesi veya tedarikçi beyanı yerine kullanılabilen bir belge olduğu ve damga vergisine de tabi tutulması gerektiği ifade edilmektedir.

Sonuç olarak, damga vergisi yönüyle menşe ispat belgesi olarak kabul edilen ihracatçı beyanının menşe ispat belgesi olarak eksik belge ile beyan kapsamında değerlendirilmesi gerektiği düşüncesindeyiz.  

Not: Yukarıdaki düşüncemizin aksine, Gümrükler Genel Müdürlüğü 07.05.2019 tarihli 20117910-163.08.E-00043812739 sayılı yazısında, ihracatçı beyanının eksik belge ile beyan kapsamında olamayacağını ifade etmiştir.