Muharrem DUYMAZ, Gümrük ve Ticaret Eski Müfetttişi
07.10.2020

Bu çalışmamızda, ihracatta yerinde gümrükleme izni, onaylanmış ihracatçı yetkisi altında sağlanan bir kolaylık olduğu için ilk olarak onaylanmış ihracatçı yetkisine ilişkin açıklama getirilmiş, akabinde ihracatta yerinde gümrükleme iznine ilişkin açıklamalara yer verilmiştir.

  • YYS Onaylanmış ihracatçı yetkisi nedir?

İhracatta yerinde gümrükleme, basitleştirilmiş işlem kapsamında A.TR dolaşım belgesi düzenleme ve vize etme, eşyanın kıymetine bakılmaksızın fatura beyanı/EUR1 ve EUR.MED fatura beyanı düzenleme gibi işlemlerde, belli şartların sağlanması ve talep edilmesi halinde YYS sahibi firmalara verilen kolaylıklardır.

  • YYS Onaylanmış ihracatçı yetkisi kapsamında hangi kolaylıklar vardır?

- İhracatta yerinde gümrükleme izni

- TR dolaşım belgesi düzenleme ve vize etme

- Fatura beyanı/EUR1 ve EUR.MED fatura beyanı düzenleme

  • İhracatta yerinde gümrükleme izni nedir?

İhracatta yerinde gümrükleme, eşyanın ihracata yönelik gümrük işlemlerinin; firmanın kendi tesislerinden yapılarak, ihracat eşyasının ihracat iç gümrük müdürlüğüne getirilmeden, aracın firmanın tesislerinde mühürlenerek doğrudan çıkış sınır gümrük idaresine sevk edilmesi esasına dayanır.

  • İznin şartları nelerdir?

- Asgari 5 milyon USD fiili ihracat

- Depolama, boşaltma ve numune için gerekli teçhizat ve donanım olması

- Tartım düzeneğinin olması

  • Bu şartlara ilave olarak başka şartlar istenmekte midir?

- İhracatta yerinde gümrükleme izni alınan tesisinde, 1 AY kamera kaydı yapılarak saklanması gerekmektedir.

  • Bu izne başvuru için, YYS-1 veya YYS-2 statüsü gerekli midir?

İhracatta yerinde gümrükleme yetkisinden faydalanabilmek için YYS-I veya YYS-II olma şartı aranmamaktadır.

  • Getirdiği avantajlar nelerdir?

Bu izin sayesinde firmanızın ihracatları;

  • Daha hızlı,
  • Daha az maliyetli bir şekilde gerçekleşir.

Ayrıca, siparişlerin gecikmeksizin teslim mümkün olacak ve bu yolla pazar payları artacaktır.

  • Şirket grup ihracatçıları bu izni alabilir mi?

Grup imalatçılarının yetkilendirilmiş tesislerinin bulunması halinde, bu tesisler ihracatta yerinde gümrükleme iznine sahip grup ihracatçıları tarafından da ihracatta yerinde gümrükleme izni kapsamında kullanılabilmektedir.

Grup imalatçılarının tesislerinin, grup ihracatçısı tarafından yerinde gümrükleme izni kapsamında kullanılmak istenilmesi halinde, adlarına ihracat yaptığı grup imalatçılarını gösterir Türkiye İhracatçılar Meclisi veya bağlı bulunulan ihracatçı birliğince düzenlenmiş grup imalatçısı tespit formu (başvuru yılından bir önceki yıla ilişkin) aslının, izin için başvuru sırasında ibrazı gerekmektedir.

  • Şirketiniz İhracatta Yerinde Gümrükleme İznine sahibi ise, İzinli Gönderici de olabilir mi?

- İhracatta yerinde gümrükleme iznini haiz YYS sahibi kişilere, doğrudan izinli gönderici yetkisi verilir.

- Bu yetkiyi sadece kendi izin kapsamındaki tesisinde ve kendine ait eşyanın transit işlemi için kullanabilir.

Not.1: Bu yetki için, firmanın kapsamlı teminat sahibi olması veya teminattan vazgeçme izninin bulunması şartı aranmaktadır.

Not.2: İzinli gönderici yetkisi, 21.02.2020 tarihindeki yönetmelik değişikliğinden önce sadece uluslararası taşımacı nakliye firmalarına veriliyordu.

  • İzin kapsamında taşıma işlemini gerçekleştiren nakliye firması YYS belgesine sahip olmalı mıdır? İzin kapsamında taşıma işlemini kimler yapabilir?

Taşıma işlemi, herhangi bir nakliyeci firması aracığıyla gerçekleştirilebilir. Yani taşıyıcı firmanın YYS sahibi olmasına gerek bulunmamaktadır.

  • İhracatta yerinde gümrükleme izni için teminat istenmekte midir?

İhracatta yerinde gümrükleme izni için, herhangi bir teminat istenmemektedir.

  • Taşıma aracında ihracatta yerinde gümrükleme izni sahibinin eşyası haricinde eşya taşınabilir mi?

Taşıma aracında izin hak sahibinden başka firmanın eşyası bulunması halinde yerinde gümrükleme yapılması mümkün değildir.

Bu durumda 2 seçenek vardır;

- Eşya gümrük idaresine götürülüp oradan sınır idaresine sevk edilecektir.

- İzinli gönderici yetkisine sahip nakliyeci firmanın tesisinde işlemler gerçekleştirilip, oradan sınıra sevk edilecektir.

  • İhracatta yerinde gümrükleme izninin, yeni bir tesiste veya yerinde gümrükleme izni olmayan bir tesiste yapılmak istenilmesi durumda ne yapmak gerekir?

İzin sahibi tarafından ihracatta yerinde gümrükleme izninde belirtilmiş tesislerin dışında başka bir tesiste ihracatta yerinde gümrükleme izni kapsamında işlem yapılmak istenilmesi halinde, bu tesislerin izin kapsamına dahil edilmesi için Bölge Müdürlüğüne başvuruda bulunulması gerekmektedir.

  • Yerinde gümrükleme izni kapsamında bildirilen tesisin artık kullanılmayacak olması durumunda ne yapılması gerekir?

İhracatta yerinde gümrükleme izninde belirtilmiş tesisin, artık kullanılmayacak olması durumunda veya tesis güvenliği için istenen koşulları taşımıyorsa, Bölge Müdürlüğüne bildirim yapılarak kapsamdan çıkarılması gerekir.

  • İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamında ihracı yapılamayacak eşyalar nelerdir?

- İhracatı veya transiti yasaklanmış eşyanın,

- Belli kamu kurum ve kuruluşlarınca ön iznine ya da kayda bağlanmış olan eşyanın,

- Bakanlıkça belirlenecek diğer eşyanın,

İhracatta yerinde gümrükleme izni kapsamında işlemleri yapılamaz.

Diğer taraftan, kamu kurum ve kuruluşlarının iznine tabi eşyanın izin kapsamında ihracının yapılabilmesi için, ilgili kurum veya kuruluştan gerekli iznin alınmış olması gerekir.

  • Yerinde gümrükleme izninde gümrük idaresinin yapacağı işlemleri ne kadar sürede gerçekleştirir?

- İhraç eşyanın tesiste hazırlanması ve beyannamenin tescil işlemi gerçekleştikten sonra, 30 dakika içerisinde kontrol türü (yeşil hat/kırmızı hat) bilgisinin gümrük idaresince belirlenerek işlemlerin gerçekleştirilmesi gerekir.

- Eşyanız kırmızı hatta (muayene edilmesi) işlem görecek olması halinde, gümrük idaresince azami 3 saat içerisinde muayene işlemine başlanması gerekmektedir. Bu süre uzatılabilmektedir.

  • İzin kapsamındaki işlemlerin mesai saatleri dışında da bu işlemlerin gerçekleştirilmesi mümkün müdür?

Talepte bunulması halinde, gümrük işlemleri mesai saatleri dışında da gerçekleştirilebilir.

  • Bu izin alınırsa her sevkiyat işleminde kullanmak zorunlu mudur?

İzni istediğiniz sevkiyat işleminde kullanabilirsiniz. Her sevkiyatta bu işlemin yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

  • Hangi işlemlerinizde kullanılması şirketinize daha çok fayda sağlayacaktır?

Şirketiniz; özellikle karayolu taşımacılığı ile işlemlerini sürdürüyorsa ve bu taşımalarda komple TIR yüklemesi yapıyorsa, bu izin maksimum fayda sağlayacaktır.

  • Bu iznin kullanılabilmesi için alt düzenlemeler yapılmış mıdır?

İznin uygulanabilmesi için iki alt düzenleme yapılmıştır;

- 2018/10 sayılı genelge (ihracatta yerinde gümrükleme ve izinli gönderici işlemleri)

- İhracatta yerinde gümrükleme ve izinli gönderici işlem süreçleri kılavuzu

  • Başvuru nasıl yapılacaktır?

İhracatta yerinde gümrükleme izninin talep edilmesi durumunda;

- Ek-1/A’da yer alan başvuru formu,

- Ek-2’de yer alan soru formu,

- Ek-1/C’de yer alan ihracatta yerinde gümrükleme izni için başvuru formu,

İle söz konusu sertifikayı düzenlemiş olan bölge müdürlüğüne başvurulur.

Hazırlayan: Muharrem Duymaz / YYS Uzmanı / Denetçi

Detaylı bilgi için: muharrem@sezaikaya.com / www.sezaikaya.com