Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi

07.12.2022

1.04.2022 tarihli 31816 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 41 Seri No.lu Tebliğ ile KDV Uygulama Genel Tebliği’ne bir ekleme yapıldı.

Bu eklemeye göre, sektör ayrımı yapılmaksızın imal ettikleri malları doğrudan ihraç eden imalatçılar, ihracat teslimlerine ilişkin olarak yüklendikleri KDV tutarına bakılmaksızın ihracat bedelinin %10’una kadar devreden KDV tutarı ile sınırlı olarak iade talep edebilecekler.

Eklenen bu hüküm 01.05.2022 tarihinden itibaren yapılacak işlemlere ilişkin iade taleplerine uygulanacak.

Uygulama İhtiyaridir.

Söz konusu uygulama ihtiyaridir. İsteyen ihraç kaydıyla mal teslim edebileceği gibi, isteyen doğrudan kendisi de ihracat yapabilir.

Bu kapsamında iade talep eden imalatçıların, aynı ihracat teslimi ile ilgili olarak iadesini alamadığı tutar için ayrıca yüklenilen KDV tutarına göre iade talep etmeleri mümkün değildir. Ancak imalatçılar, bu uygulama yerine imal ettikleri ürünlerin ihracatına ilişkin olarak yüklenilen KDV’nin iadesini genel esaslara göre talep edebilirler. Ayrıca bir dönem bu uygulamadan yararlanan mükellefler diğer dönemlerde yüklenilen KDV’nin iadesi uygulamasından faydalanabilirler.

İmalatçılar Yararlanabilir

İhraç kaydıyla teslim yapabilme hakkına sahip imalatçılar bu uygulamadan yararlanabilir.

Buna göre; imalatçının;

– Sanayi siciline kayıtlı ve sanayi sicil belgesini haiz olması veya Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığından alınmış çiftçi kayıt belgesi, gıda işletmesi kayıt belgesi ve işletme onay belgelerinden (üretici belgesi) herhangi birine sahip olması, (Bu belgeler sonraki bölümlerde “imalatçı belgesi” olarak anılacaktır.)

– İlgili meslek odasına kayıtlı bulunması,

– Üretimin yapıldığı dönemde yürürlükte bulunan Sanayi Sicil Tebliğlerinde öngörülen sayıda işçi çalıştırması ve gerekli araç parkına sahip olması veya kapasite raporundaki üretim altyapısına sahip olması,

Gerekmektedir.

İmalatçılar Kendi Ürettikleri Mallar İçin Bu Haktan Yararlanabilir

İmalatçılar imalatçı belgelerinde yer alan üretim kapasitesinde öngörülen ve imal edip ihraç ettikleri mallara ilişkin bu iadeyi talep edebilirler.

İmalatçı belgesinde yer alan üretim kapasitesine göre imal edilebilecek mallar ile bu kapsamda fason olarak imal ettirilen mallar için bu uygulamadan yararlanılabilir.

Dolayısıyla, imalatçı belgesindeki üretim konusu malların tamamının fason olarak imal ettirilmesi, bu kapsamda iade uygulanmasına engel değildir.

İmalatçılar, piyasadan hazır olarak satın alıp ihraç ettikleri mallar için bu uygulamadan yararlanamamaktadır.

İhraç Edilen Mallar Geri Gelirse

İhraç edilen malların geri gelmesi halinde ithalat istisnasından faydalanılabilmesi için, bu uygulama kapsamında iade edilen tutarların gümrük idaresine ödenmesi veya bu tutar kadar teminat gösterilmesi gerekir.

Dahilde İşleme Rejiminin İadeye Etkisi

İmalatçıların doğrudan ihraç ettikleri malların bünyesinde yurtiçi veya yurtdışından KDV ödemeksizin temin ettiği malların bulunması halinde, ihracat bedeline ilişkin iadenin hesabında, ihracat bedelinden bu şekilde temin edilen malların bedeli düşülmek ve iade edilecek KDV kalan tutar üzerinden hesaplanmak zorundadır.

Dolayısıyla dahilde işleme kapsamında ithal edilen hammadde bedelleri ile dahilde işleme izin belgesi sahibi firmaların 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun Geçici 17. maddesi kapsamında yurtiçinden KDV ödemeksizin tecil terkin kapsamında aldıkları malların bedelleri ihracat bedelinden düşülmek zorundadır.

Örneğin, 1.000.000 USD ihracat yapıldığını varsayalım. Dahilde işleme kapsamında ithal edilen ve ihraç edilen malların üretiminde kullanılan hammaddenin bedeli de 250.000 USD olsun. Bu durumda 750.000 USD’nin %10’u oranında iade başvurusu yapılabilecektir.

Örnek olaydaki hesaplamayı yapabilmek için dahilde işleme rejimi kapsamında yapılan işlemlerin takip edildiği DYS programından (eski adıyla DİR otomasyon sistemi) düzenli raporlar alınması gerekmektedir.

İade İçin Aranan Belgeler

İmalatçıların mal ihracatından kaynaklanan bu kapsamda yapacakları iade taleplerinde aşağıdaki belgeler aranır:

– Standart iade talep dilekçesi

– İlgili meslek odasına üyelik belgesinin onaylı örneği (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)

– İmalatçı belgesi (Belgede değişiklik olmadığı sürece bir defa verilmesi yeterlidir.)

– Satış faturaları listesi

– Gümrük beyannamesi veya listesi (Serbest bölgeye yapılan ihracatta serbest bölge işlem formu, posta veya kargo yoluyla gerçekleştirilen ihracatta elektronik ticaret gümrük beyannamesi, gümrüksüz satış mağazalarında satılmak üzere bu mağazalara veya bunların depolarına yapılan teslimlerde, malın gümrüksüz satış mağazasına veya deposuna konulduğuna dair ilgili gümrük idaresinin onayını da içeren antrepo beyannamesi)

– İhracatın beyan edildiği döneme ait indirilecek KDV listesi

– İhracatın beyan edildiği dönemden önceki son yirmi dört döneme ilişkin indirilecek KDV listesi (Aynı dönemleri kapsayan indirilecek KDV listesinin bir defa verilmesi yeterlidir. Önceki dönemlerin herhangi birisinde ödenecek KDV beyan edilmesi durumunda, ödenecek KDV beyan edilen dönemden sonraki dönemlere ilişkin indirilecek KDV listesi verilmesi yeterlidir.)

– İadesi Talep Edilen KDV Hesaplama Tablosu

Mahsuben İade

İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki mahsuben iade talepleri, yukarıdaki belgelerin ibraz edilmiş olması halinde miktarına bakılmaksızın vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir.

Nakden İade

İmalatçıların bu bölüm kapsamındaki 10.000 TL’yi aşmayan nakden iade talepleri vergi inceleme raporu, YMM raporu ve teminat aranmadan yerine getirilir. Süresinde düzenlenmiş YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için bu sınır 100.000 TL olarak uygulanır.

İade talebinin 10.000 TL’yi veya YMM Tam Tasdik Sözleşmesi bulunan mükellefler için 100.000 TL’yi aşması halinde, aşan kısmın iadesi vergi inceleme raporu veya YMM raporuna göre yerine getirilir. Teminat verilmesi halinde, mükellefin iade talebi yerine getirilir ve teminat, vergi inceleme raporu veya YMM raporu sonucuna göre çözülür.

Yorum

  • İmalatçılara sağlanan bu imkan, 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun 11/1-c maddesi kapsamında yapılan ihraç kayıtlı satışların düşmesine neden olabilir. Dolayısıyla grup ihracatçısı firma sayılarında düşüşlerin olması muhtemeldir.
  • Buna karşın, aracı ihracatçıların (grup ihraçatcılarının), ihracat bedelinin yurda getirilmesi, müşteri bulma, sözleşmelerin imzalanması, pazar araştırması gibi bir çok fonksiyonu bulunmaktadır. İmalatçılar doğrudan kendileri ihracat yapmaya başladıklarında bu konuları yönetme güçlüğü yaşayabilirler ve bahse konu alanlarda personel istihdam etmek zorunda kalabilirler. Bu durum da ilave maliyet demektir.
  • Sadece KDV ödenerek ithal edilen mallar için genellikle dahilde işleme rejiminden yararlanılmaz. Kimi firmalar iade sürecinin uzun olması, paranın zaman maliyeti gibi sebeplerle KDV için bile dahilde işleme izin belgesi kullanabilir. Bu durumda ihracat bedelinden dahilde işleme rejimi kapsamında ithal edilen hammadde bedelinin düşülmesinden sonra kalan bedel üzerinden %10 KDV iadesi alınabiliyor olması, sadece KDV için dahilde işleme rejiminin kullanılmasından vazgeçilmesine sebep olabilir.
  • Gümrük idaresince yapılan ihracat kıymet araştırmalarının artması söz konusu olabilecektir. Zira, %10 KDV iadesini daha yüksek almak isteyenlerin ihracat bedelini gerçekte olduğundan daha yüksek göstermesi ihtimal dahilindedir. Böyle bir durumda normal satışlardaki birim kıymetlerle %10 iadesi talep edilen ihracatlardaki birim kıymetlerin karşılaştırılması önem arz etmektedir.