Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
14.10.2018

(Yazının PDF halini almak için buraya buraya tıklayın)

Bu yazımızda ithalatta gümrük idaresince tahsil edilen KKDF’nin temel kurallarını ele alacağız.

Kapsam ve Muafiyetler

88/12944 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre,

– Kabul kredili, vadeli akreditif ve mal mukabili ödeme şekline göre yapılan ithalatta % 6 oranında KKDF tahsil edilir.

– Dahilde işleme izin belgesi ve yatırım teşvik belgesi kapsamında yapılan ithalatta KKDF tahsil edilmez.

2015/7511 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı eki listede yer alan eşyalarda KKDF oranı sıfırdır. Bu liste incelendiğinde söz konusu eşyaların hammadde ve ara malı niteliğini taşıdığı veya üretimde kullanılacak makine, teçhizat veya taşıtlar olduğu anlaşılmaktadır.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 16.12.2014 tarihli 123340 sayılı yazısına göre KKDF, 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 3. maddesi kapsamında mali yük olarak değerlendirilmediğinden gümrük vergilerinden muaf tutulan vadeli ithalatlar üzerinden KKDF kesintisi yapılması gerekmektedir.

Gümrük Beyannamesinin Tescil Tarihinin Önemi

2017/20 sayılı Genelgeye göre beyanname kapsamı eşya bedelinin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden önce veya tescil tarihinde yurt dışına transfer edildiğinin gümrük idarelerine tevsik edilmesi halinde KKDF kesintisi yapılmamaktadır.

Takibat – Tahsilat – Ceza 

2014/6852 sayılı Bakanlar Kurulu Kararına göre; 

– İthal edilen eşya ile ilgili olarak hiç ödenmeyen veya eksik ödenen fon kesintileri 4458 sayılı Gümrük Kanunu’na göre işlem yapılır.

– İthal eşyasından yanlışlıkla veya fazla alındığı anlaşılan fon kesintilerinin iadesi 4458 sayılı Gümrük Kanunu hükümlerine göre yapılır.

– Fon kesintilerine tabi ithal eşyasının yapılan muayene ve denetleme veya tesliminden sonra kontrolü sonucunda, tespit edilen fon kesintisi farklılıklarına ilişkin 4458 sayılı Gümrük Kanunundaki esaslara göre para cezası uygulanır. Mezkûr Kanun’un 234. maddesine göre 3 katı ceza uygulanmaktadır.

Zamanaşımı

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 02.10.2012 tarihli 20401 sayılı yazısına göre KKDF’ye ilişkin gümrük idarelerince yapılacak işlemlerde 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun zamanaşımı hükümleri çerçevesinde işlem tesis edilmektedir. Bir başka ifadeyle gümrük vergisinin tabi olduğu zamanaşımı (3 yıl) hükümleri geçerlidir.

Uzlaşma

KKDF, Gümrük Uzlaşma Yönetmeliği’nin 1 no’lu ekinde gümrük vergileri arasında sayıldığından ek tahakkuk ve ceza kararları uzlaşmaya konu edilebilecektir.

İthalat Bedelinin 3’üncü Kişiye Transferi

Maliye Bakanlığı’nın verdiği özelgelerin tamamına yakınında ithalat bedelinin ihracatçı tarafından belirtilen başka firma/şahısların hesabına ödenmesinin ihracatçıya transfer olarak değerlendirilmesinin mümkün bulunmadığı, bu nedenle söz konusu ithalatlar için KKDF ödenmesi gerektiği düşüncesi hakimdir. Ancak, aksi yönde mahkeme kararlarının olduğunu belirtmek yerinde olacaktır.

Detaylı bilgi için yazımızı okuyabilirsiniz.

Grup Şirketleri İçinde Mahsuplaşma

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.0.06.68-165.03 sayılı 23/10/2009 tarihli özelgesine göre ihracat işlemlerinden doğan alacakların şirketin bağlı olduğu grup şirketleriyle yapılacak ithalatlardan mahsup edilmesi sonucu kalan tutarın transfer edilmesi durumunda, ithalat tutarının tamamının yurtdışına transfer edildiği hususu Döviz Satım Belgesi, Türk Parası Transfer Belgesi veya ithalat bedelinin döviz tevdiat hesabından ödendiğine dair bankaca verilen bir yazı ile  ispat edilmiş olmayacağından, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce transferi tevsik edilmeyen ithalat tutarı üzerinden kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi yapılması gerekmektedir.

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 70903105-165.01.03[289]-E. 108635 sayılı 25.10.2016 tarihli özelgesine göre de, Türkiye’de yerleşik grup firmasının, mal alımı yaptığı grup firması dışında grubun başka bir ülkede yerleşik firmasına para transferi yapması durumunda;

  • Grup şirketleri arasında ortaklık ilişkisi bulunduğu,
  • Gerek Türkiye’de yerleşik ithalatçı grup firmasınca yurtdışına yapılan ödemenin, gerekse de para transferi yapılan grup şirketi tarafından ihracatçı grup firmasına yapılan ödemenin gümrük yükümlülüğünün doğduğu tarihten önce yapıldığı,

Gümrük idaresine tevsik edilirse, yapılan ödeme peşin ödeme olarak kabul edilecektir.

Yurtdışında, Antrepoda, Geçici Depolama Yerlerinde Devir

2011/16 sayılı Genelgeye göre, antrepoda veya geçici depolama yerinde devredilen eşya ile ilgili olarak KKDF kesintisi doğmaması için; gerek devreden tarafından gönderici firmaya yapılacak transferin, gerekse eşyayı devralanın devredene yapacağı transferin tamamlanmış olması gerekmektedir.

2011/16 sayılı Genelgeye göre satıcı veya göndericisi belli alıcısı emre olan eşyada ise alıcının satıcıya veya göndericiye yapacağı transferin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce (veya bu tarihte) tamamlanmış olması halinde KKDF doğmamaktadır.

2014/18 sayılı Genelgeye göre de ithalata konu eşyanın Türkiye Gümrük Bölgesine getirilmeden önce yurtiçi satışa konu edilmesi halinde, KKDF kesintisi yapılmaması için hem yurt dışındaki ihracatçıya hem de ithalat işlemi gerçekleşmeden önce eşyayı satan yurt içinde yerleşik satıcıya yapılacak ödemenin serbest dolaşıma giriş beyannamesinin tescil tarihinden önce tamamlanmış olması ve bu durumun ilgili gümrük idaresine tevsik edilmesi gerekmektedir.

Serbest Bölgelerden İthalat

2011/16 sayılı Genelgeye göre;

– Serbest bölgelerden gerçekleştirilen vadeli mal alışları KKDF’ye tabidir.

– Serbest bölgelerden yapılan ithalatların peşin bir ithalat sayılabilmesi için, hem yurt dışındaki asıl ihracatçıya yapılan ödemenin hem de Türkiye’den serbest bölgeye yapılan ödemenin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce tamamlanmış olması gerekmektedir.

– Serbest bölgelerde faaliyet gösteren herhangi bir firmayla ortaklık veya merkez-şube ilişkisi içinde bulunmayan firmalarca serbest bölgelerden peşin bir ithalat yapılması halinde, gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce yurt dışındaki asıl ihracatçıya ödeme yapıldığına dair herhangi bir belge talep edilmesine gerek bulunmamaktadır.

– Serbest bölgeye getirilen eşyanın serbest bölgede kayıtlı sanayi sicil belgesini haiz imalatçı firma tarafından üretim faaliyetinde kullanılması neticesinde elde edilen GTİP numarası ve tanımı farklı eşyanın serbest bölgeden peşin olarak ithal edilmesi durumunda KKDF kesintisi yapılmayacak; üretimde kullanılan hammadde bedelinin yurt dışına transfer edilmiş olması aranmayacaktır.

Takas

Takas ödeme şekli beyan edilen ithalat ve ihracat işlemlerinin takibinin yapılmasına ilişkin 2017/1 sayılı Genelgede belirtilen usul ve esaslara uygun olarak işlem tesis edilmesi halinde söz konusu takas işlemlerinde KKDF kesintisi yapılmayacaktır.

Dahilde İşleme – İkincil İşlem Görmüş Ürünler

Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/6 sayılı Genelgesine göre,

1) Dahilde işleme rejimi kapsamında üretilen ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Gümrük Kanunu’nun 114’üncü maddesine göre vergilendirilmesi halinde, eşya bedelinin dahilde işleme rejimine ilişkin verilen gümrük beyannamesinin tescil tarihinden sonra ödenmesi durumunda,

2) Dahilde işleme rejimi kapsamında üretilen ikincil işlem görmüş ürünlerin serbest dolaşıma giriş rejimine tutularak Gümrük Kanunu’nun 115’inci maddesine göre vergilendirilmesi halinde, eşya bedelinin serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden sonra ödenmesi durumunda

KKDF tahsilatı yapılacaktır.

Kati İthalata Dönüştürme – Dahilde İşleme

İkincil işlem görmüş ürünlere ilişkin Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 2013/6 sayılı Genelgesinde bahsedilen mantık burada da geçerlidir. Buna göre;

– Dahilde işleme rejimi kapsamında getirilen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine tabi tutularak Gümrük Kanunu’nun 114’üncü maddesine göre vergilendirilmesi halinde, eşya bedelinin dahilde işleme rejimine ilişkin verilen gümrük beyannamesinin tescil tarihinden sonra ödenmesi durumunda,

– Dahilde işleme rejimi kapsamında getirilen eşyanın serbest dolaşıma giriş rejimine serbest dolaşıma giriş rejimine tutularak Gümrük Kanunu’nun 115’inci maddesine göre vergilendirilmesi halinde, eşya bedelinin serbest dolaşıma giriş rejimine ilişkin gümrük beyannamesinin tescil tarihinden sonra ödenmesi durumunda

KKDF tahsilatı yapılacaktır.

Kati İthalata Dönüştürme – Geçici İthalat

2013/6 sayılı Genelgeye göre;

–  Tam muafiyet kapsamında geçici ithal edilen eşyanın kati ithalata dönüştürülmesi esnasında, 4053 rejim kodundan tescil edilen kati ithalat beyannamesi tarihinden önce ödeme yapılmışsa KKDF doğmaz

–  Kısmi muafiyet kapsamında geçici ithal edilen eşyanın kati ithalata dönüştürülmesi esnasında eşya bedelinin geçici ithalat rejimine ilişkin verilen gümrük beyannamesinin tescil tarihinden önce ödenmesi durumunda KKDF doğmaz. Yani ilk beyannamedeki ödeme şekli peşin ise KKDF doğmayacak, vadeli ise KKDF doğacaktır.

Geri Gelen Eşyada KKDF

Maliye Bakanlığı’nın 70903105-165.01.03[208]-74209 sayılı 14/07/2014 tarihli özelgesine göre, ihraç edildikten sonra geri gelen eşyanın KKDF’ye tabi olan bir ödeme şeklinde beyan edilmesi halinde, eşyanın ayniyetinde bir değişiklik olmaksızın yasal süresi içinde geri gelen kusurlu eşyanın adı geçen firma tarafından ithal edilmesi halinde, durumun Türkiye Gümrük Bölgesi dışındaki alıcıdan veya yetkili kurumlardan alınacak belgelerle gümrük idaresine ispatı şartıyla bu kapsamda yapılacak ithalat tutarı üzerinden KKDF kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır

İstisnai Kıymetle Beyan ve KKDF

2013/6 sayılı Genelgeye göre; istisnai kıymet yoluyla beyan yapılan hallerde, tamamlayıcı beyanın gümrük idaresine verilmesi gerektiği süreden önce istisnai kıymete ilişkin ödemenin yapılması durumunda KKDF kesintisi yapılmamaktadır.

Credit Note Uygulaması ve KKDF

Bazı durumlarda credit note adı verilen belgeler bir sonraki sevkiyatlarda indirim belgesi olarak kullanılabilmekte ve credit note tutarına isabet eden miktar yurtdışına transfer edilmeyebilmektedir.

Maliye Bakanlığı Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B 07.1.GİB.0.02.68/6802-7 sayılı 11.06.2008 tarihli yazısında, bir credit note belgesinin sonraki sevkiyatlarda ödeme kanıtlayıcı belge olarak kullanılamayacağı ve yurtdışına transfer edilmeyen paralara isabet eden kısımdan KKDF kesintisi yapılması gerektiği belirtilmektedir.

Türkiye’deki Hesaplara Yapılan Transferler

Maliye Bakanlığı’nın 21.03.2012 tarihli B.07.1.GİB.0.01.68.165.02 sayılı özelgesine göre ithalat bedellerinin yurt dışına gönderilmeksizin ihracatçının yurt içindeki hesaplarına veya ihracatçı tarafından belirtilen firma/şahısların Türkiye’deki hesaplarına ödenmesinin ihracatçıya transfer olarak değerlendirmesi mümkün bulunmadığından KKDF tahsil edilmektedir.  

Yurtdışı Kredilerle İthalat Bedelinin Ödenmesi

Maliye Bakanlığının B.07.1.GİB.0.02.68./6802 tarihli 23/03/2009 sayılı özelgesinde ve Gümrükler Genel Müdürlüğü’nün 20/06/2014 tarihli 1147826 sayılı yazısında,T.C. Merkez Bankasının 02.01.2002 tarih ve 2002/YB-1 sayılı Sermaye Hareketleri Genelgesinin  2 no.lu ekinde bulunan kuruluşlardan alınan kredilerin Türkiye’ye getirilme zorunluluğunun bulunmadığı, bu krediler ile ithalat bedelinin peşin olarak ödendiği, ithalat işlemine aracılık eden Türkiye’de yerleşik bankadan alınan yazı ile tevsik edilmesi halinde KKDF kesintisi yapılmaksızın ithalat yapılabileceği ifade edilmektedir.

Konuyla ilgili olarak yazımızı inceleyebilirsiniz.

Yurtdışı Hesaplarda Bulunan Paralarla İthalat Bedelinin Ödenmesi

Maliye Bakanlığı’nın B.07.1.GİB.0.02.68./6802-7 sayılı 22/02/2010 tarihli özelgesine ve B.07.1.GİB.0.02.68/6802-2 sayılı 15/01/2010 tarihli özelgesine göre yurtdışında bulunan hesaplardaki paralarla ithalat bedelinin ödenmesi halinde ödeme, Döviz Satım Belgesi, Türk Parası Transfer Belgesi veya ithalat bedelinin döviz tevdiat hesabından ödendiğine dair bankaca verilen bir yazı ile gümrük idarelerine tevsik edilemeyeceğinden söz konusu ithalat işleminden KKDF kesintisi yapılması gerekmektedir.

Bugün itibariyle “Döviz Satım Belgesi, Türk Parası Transfer Belgesi veya ithalat bedelinin döviz tevdiat hesabından ödendiğine dair bankaca verilen bir yazı ile tevsik edilemeyeceğinden” ifadesi “bankalarca verilen ID numarası ile ithalat bedelinin ödendiği tevsik edilemeyeceğinden” şeklinde algılanmalıdır.

İthalat Bedellerinin Faktöring Şirketine Ödenmesi

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 70903105-165.01.03[264]-20784 sayılı 29/02/2016 tarihli özelgesine göre İthalat bedelinin gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce ihracatçı tarafından belirtilen yurt dışında yerleşik faktöring firmasına transfer edildiğinin mevzuatta sayılan belgelerden biri ile gümrük idarelerine tevsik edilmesi halinde de KKDF kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Peşin Ödenen İthalat Bedelinin Geri Gelmesi

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 16/06/2016 tarihli 70903105-165.01.03[206]-E.64991 yazısına göre, peşin ithalat bedellerinin, uluslararası yaptırım, hatalı/kapalı hesap numarası, hatalı lehdar ismi, FATF standartları gibi uluslararası standartlara uyum gibi nedenlerle yurt dışındaki muhabir banka tarafından geri gönderildiği durumlarla sınırlı olmak üzere, alıcı ile satıcı arasındaki anlaşmanın iptal edilmemesi ve geri gelen bedellerin ithalatçının serbest kullanımına bırakılmaması şartlarıyla ve bankalarca hatalı/eksik bilginin değişikliği hususunda firmadan yazılı beyan alınmak suretiyle, 2 iş günlük valör süresi içinde veya daha sonraki bir tarihte geri gelen ithalat bedellerinin Türkiye’deki firma hesaplarına geri geldiği tarihi takip eden günden itibaren 2 iş günlük süre içinde yeniden transfer edilmesi durumunda ithalat bedeli üzerinden KKDF kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Vadeli Ödenen Transit Ticaret Bedelleri

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.0.06.68-165.01.03 sayılı 19/04/2012 tarihli özelgesine göre yurt dışından getirilen malların serbest dolaşıma sokulmadan (millileşmeden) satış yoluyla devir işleminin yapılması, daha sonra eşyanın serbest dolaşıma girmeden transit ticaret yoluyla yurt dışına gönderilmesi durumunda, Türkiye’ye herhangi bir mal ithalinin söz konusu olmaması nedeniyle, vadeli ithalat işlemi ile ilgili olarak kaynak kullanımını destekleme fonu kesintisi yapılmasına gerek bulunmamaktadır.

Hariçte İşleme – İşçilik Bedeli

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın B.07.1.GİB.0.02.68/6802-2 sayılı 04/06/2008 tarihli özelgesine göre hariçte işleme rejimi çerçevesinde yapılan ithalat daha önce geçici olarak ihraç edilen malın işleme faaliyetleri sonucunda elde edilen ürünlerin tekrar yurda girişi olup, malın girişi sırasında işçilik bedeli olarak yapılan transferler ithalat bedeli değil, görünmeyen işlemler kapsamında gerçekleştirilen harcamalardır. Böyle bir ödeme şekli de fon kesintisi yapılacak ithalat işlemleri arasında sayılmamaktadır. Bu nedenle, yürürlükteki mevzuat gereğince, hariçte işleme rejimi kapsamında gerçekleştirilen işlemlerle ilgili işçilik ücretleri transferlerinden kaynak kullanımını destekleme fonuna kesinti yapılmaması gerekmektedir.

İran’dan Yapılan İthalatlar

Gelir İdaresi Başkanlığı’nın 70903105-165.01.02[20]-E.33390 sayılı 06/04/2015 tarihli özelgesine göre uluslararası müeyyideler nedeniyle bankacılık sisteminin çalışmadığı İran’dan yapılan ithalatların bedelinin banka üzerinden para transferi yoluyla ödenmesi fiilen ve hukuken mümkün olmadığından, satıcı firmaların satış faturaları üzerinde transferin yapılacağı firmanın unvanı ve banka hesap bilgilerini ayrıntılı olarak göstermesi ve ithalat bedelinin faturada yer alan ihracatçının gösterdiği yurt dışındaki hesaplara gümrük yükümlülüğünün başladığı tarihten önce transfer edildiği fatura ve ödemeye ilişkin belgeler ibraz edilmek suretiyle ilgili gümrük idaresine tevsik edilmesi kaydıyla söz konusu transferin peşin ödeme kapsamında değerlendirilmesi mümkün bulunmaktadır.