
TOBİN VERGİSİ – İHRACATÇILARA ETKİSİ
Sezai KAYA, Gümrük Müşaviri, Gümrük ve Ticaret Eski Müfettişi
29.05.2019
Nobel Ekonomi Ödülü (1981) sahibi olan ekonomist James Tobin, döviz piyasasındaki spekülatif amaçlı sermaye hareketlerinin etkisi ile finans piyasalarında ortaya çıkan dalgalanmaların önüne geçmek için kambiyo işlemlerinden vergi alınmasını önerir ve bu verginin adı iktisatçının soyadı olur. Bu vergiye formel dilde finansal işlemler vergisi, informel dilde Robin Hood vergisi de denir. (INVESTOPEDIA, 2018)
Tobin vergisi, hükümetlerin spekülatif sermaye hareketlerinin ülke ekonomisinde yarattığı tahribatı azaltmak için kullandığı bir enstrümandır. Türkiye de 2018 yılının ortasından itibaren döviz piyasalarında meydana gelen dalgalanmaların önüne geçmek için çeşitli enstrümanları kullanmaktadır. Bunlardan birisi, 04.05.2018 tarihinde yayımlanan tebliğ çerçevesinde ihracat bedellerinin yurda getirilerek en az %80’inin DAB’a bağlanması zorunluluğu. Bir diğeri de, 15.05.2019 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı çerçevesinde, kambiyo muamelelerinde satış tutarından alınacak olan ve bir bakıma Tobin vergisi olarak nitelendirilebilecek %0,1 oranındaki BSMV.
İhracat bedellerinin yurda getirilerek en az %80’inin DAB’a bağlanması zorunluluğu ile kambiyo işlemlerinde satış tutarından alınacak %0,1 oranındaki verginin ihracatçılar üzerinde etkisi bulunmaktadır. Şöyle ki;
Uygulamada ihracat bedelleri Türkiye’ye getirildiğinde aynı kur üzerinden satılarak tekrar alınmaktadır. Yani önce Türk Lirasına çevrilmekte ve aynı kur üzerinden tekrar döviz alınmaktadır. Ancak burada, yeni düzenlemeyle beraber ihracatçının karşısına %0,1 BSMV çıkmaktadır. Bazı sektörlerde önemli bir maliyet olarak karşımıza çıkan bu vergi nedeniyle ihracatını durduranların olduğu bilinmektedir.
Bu durumda, 2018-32/48 sayılı Tebliğ ve Merkez Bankası Genelgesi çerçevesinde gerek ihracatçının ithalat bedelleri gerekse de imalatçı veya tedarikçinin ithalat bedellerine mahsup yöntemi kullanılabilir. Bu sayede, %0,1 oranındaki BSMV’nin ödenmeyeceği düşüncesindeyiz. Zira Gider Vergileri Kanunu’na ilişkin yayımlanan tebliğler incelendiğinde gerçek bir satıştan bahsedildiği görülmektedir.
Not: 17.06.2019 tarihinde yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile bu vergi alınmamaya başlanmıştır.
Yazı Kategorileri
GÜNCEL YAZILAR
- KAYIT BELGESİ UYGULAMASINDA ÖNGÖRÜLEMEZLİK ve HUKUKİ BELİRSİZLİK
- ANTREPODA ELLEÇLEME – ÜÇÜNCÜ ÜLKE MENŞELİ MALLAR – GÜMRÜK VERGİSİ
- KAYIT BELGESİ – KIYMET FARKI – CEZA
- DAHİLDE İŞLEME- BEYANNAME KAPATMA SÜRESİ – SÜRE KAZANMA
- GÜMRÜK DUVARLARININ YÜKSELMESİ – ANTREPODAN TRANSİT TİCARET
- SONRADAN GTİP DEĞİŞİKLİĞİ – ÜRÜN GÜVENLİĞİ DENETİMLERİ
- MÜFREZ (BÖLÜNMÜŞ) BEYANNAME
- ALDATICI İŞLEMİN TANIMI YAPILMALI – SINIRLARI ÇİZİLMELİ
- YOLCU BERABERİ NUMUNELİK EŞYA
- ELEKTRONİK TEBLİGATI FARKETMEMEK ve GÜMRÜK ALACAĞININ KESİNLEŞMESİ
- TİCARETİN KOLAYLAŞTIRILMASI – GÜMRÜK – BAZI ÖNERİLERİM
- KONSİNYE İHRACAT – BEDEL GETİRME SÜRESİ
- HATALI GTİP BEYANI ALDATICI İŞLEM MİDİR?
- DAHİLDE İŞLEME ve MAHRECE İADE
- YATIRIM TEŞVİK – DAHİLDE İŞLEME – İHRACAT SAYILAN SATIŞ VE TESLİM
- MESLEK ERBABINA SORU
- TARIM TEBLİĞİ KAPSAM DIŞI BEYANI – DK1 RAPORU – BEYANNAMELERE “S” GİRİLMESİ
- YATIRIM TEŞVİK KAPSAMI MAKİNENİN MAHRECE İADESİ
- GÜMRÜK BÖLGE MÜDÜRLÜĞÜNCE YENİ BİR CEZA DÜZENLENMESİNE KARAR VERİLMESİ
- ARACILI İHRACAT – DÖVİZ TAHSİLAT
- TARIM TEBLİĞİ DK1 RAPORU İLE İLGİLİ YORUMUM
- KARGO YOLUYLA İTHALAT – TEMEL KURALLAR
- GÜMRÜK MÜŞAVİRLİĞİ HİZMET FATURASININ DÜZENLENME TARİHİ
- ÜÇÜNCÜ KİŞİLERE YAPILAN ROYALTİ ve LİSANS ÖDEMELERİ
- YURTDIŞINDAN SAĞLANAN KREDİLERLE İTHALAT BEDELLERİNİN ÖDENMESİ